ارزيابي نشانه گذاري هاي انجام شده در توده هاي انجيلي- ممرز پايين بند طرح جنگل داري بهرام نيا و تأثير آن بر ساختار توده

Evaluation of Tree Marking in Persian Ironwood-Hornbeam Stands at Bahramnia Forestry Plan and Its Effect on Stand Structure

نشانه­ گذاري مي ­تواند اثرات زيادي بر ساختار توده‌هاي جنگلي داشته باشد. اين تحقيق با هدف بررسي نشانه‌گذاري‌هاي انجام شده و پيش ­بيني تأثير آن بر ساختار توده در توده ­هاي انجيلي- ممرز پايين­ بند طرح جنگل­داري دكتر بهرام­ نيا گرگان انجام گرفت. بدين­ منظور تعداد 98 اصله درخت كه در قطعه‌ي شماره نه از جنگل مذكور در سال 1396 به شيوه‌ي تك‌گزيني و براساس دستورالعمل‌هاي اخير سازمان جنگل­ها، مراتع و آبخيزداري كشور نشانه‌گذاري شده بودند، قبل از قطع مورد اندازه‌گيري قرار گرفتند. نوع­ گونه، قطر (سانتي‌متر)، ارتفاع (متر)، حجم، وضعيت پوسيدگي و نيز ايستاده يا افتاده بودن درختان مذكور ثبت شد. جهت مقايسه‌ي ميانگين مشخصه‌هاي قطر، ارتفاع و حجم بين درختان نشانه­ گذاري شده و درختان توده‌ي سرپا از آزمون تي مستقل استفاده شد. براي اين منظور تعداد 16 قطعه نمونه‌ي دايره­اي شكل به مساحت 1000 مترمربع در سطح قطعه ترسيم و در داخل آنها قطر و ارتفاع كليه درختان ثبت شد. نتايج نشان داد كه بيشترين ميزان نشانه‌گذاري از نظر تعداد و حجم در هكتار به گونه‌ي ممرز تعلق دارد (7/2 مترمكعب) درحالي­كه انجيلي با درصد فراواني 47% گونه‌ي غالب قطعه بود. اين امر نشان مي‌دهد كه عمليات نشانه‌گذاري در جهت تغيير تركيب گونه‌اي توده به نفع گونه‌ي انجيلي عمل نموده است. در مقايسه ميانگين قطر، ارتفاع و حجم بين درختان نشانه ­گذاري شده و درختان توده مشخص شد كه از نظر قطر و حجم بين درختان نشانه­ گذاري شده و كل درختان توده ‌تفاوت معني‌داري وجود دارد (در سطح اطمينان 99 درصد). اما از نظر ارتفاع اختلاف معني‌داري مشاهده نشد. در بررسي الگوي پراكنش درختان نشانه‌گذاري شده، الگوي پراكنش پايه‌هاي نشانه‌گذاري شده بصورت كپه‌اي به ­دست آمد. در مجموع مي­توان گفت كه اجراي عمليات نشانه‌گذاري با استفاده از دستورالعمل‌هاي اخير مبني بر تمركز نشانه‌گذاري و برداشت بر درختان افتاده و شكسته و پوسيده در درازمدت موجب كاهش مقدار درختان خشكيده يا در حال پوسيدن در بوم‌سامانه جنگل و كاهش توان بوم‌شناختي اين بوم‌سامانه مي‌شود.

Tree marking can cause changes in forest. This study aimed to assess tree marking operation and to predict its effect on stand structure of Persian ironwood-hornbeam stands at Bahramnia forestry plan, north of Iran. Therefore 98 trees that were marked in compartment 9 of the mentioned forest in 2017 based on selection system and according to the recent laws of Forests, Range and Watershed Management Organization of Iran were measured before cut. Characteristics such as tree species, diameter, height, volume, decay condition and standing or fallen situation of the trees were recorded. Independent samples t-test was used to compare the mean diameter, height and volume between marked trees and stand trees. To obtain the mean diameter and height of the stand trees 16 circular sample plots with the area of 1000 square meters were considered in which the diameter and height of all trees were recorded. The results showed that the majority of marked trees, based on both tree numbers and volume, belong to hornbeam species while the dominant tree species of the compartment is Persian ironwood tree. This result shows that the marking operation acted to change the species composition of the stand in favor of Persian ironwood species. In comparison of the mean diameter, height and volume between marked trees with stand trees a significant difference were observed in terms of diameter and volume, but in case of trees height no significant difference was found. Studying the distribution pattern of marked trees indicated a cluster distribution pattern. Totally it can be concluded that tree marking operation according to the recent laws of Forests, Range and Watershed Management Organization, which emphasize on marking and cutting of fallen and broken and decaying trees, in long term will result in loss of dead and decaying trees in forest ecosystem and will decrease ecological capacity of these forest ecosystems.