كليدواژه :
شاخص برداشت , طول پدانكل , عملكرد سنبله , كود اوره , وزن هكتوليتر دانه
چكيده فارسي :
به منظور بررسي پاسخ كارايي مصرف نيتروژن و برخي صفات زراعي گندم زمستانه به مقدار، زمان و روش مصرف كود نيتروژن اين آزمايشي در سال زراعي 90-1389 در مزرعه آموزشي تحقيقاتي دانشگاه پيام نور اراك به صورت فاكتوريل سه عاملي در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار انجام شد. عامل اول زمان مصرف كود اوره در سه سطح شامل (مصرف نصف كود در زمان كاشت + مصرف نصف كود در مرحله پنجه‌دهي)، (مصرف نصف كود در مرحله پنجه‌دهي + مصرف نصف كود در زمان ساقه‌دهي)، (مصرف نصف كود در زمان ساقه‌دهي + مصرف نصف كود در زمان سنبله‌دهي)، عامل دوم مقدار مصرف كود اوره در دو سطح شامل (مصرف 150 و 300 كيلوگرم در هكتار) و عامل سوم روش مصرف كود اوره نيز در سه سطح (خاك مصرف، آب مصرف و روش محلول‌پاشي روي برگ‌ها) بود. اثر مقدار مصرف نيتروژن بر ارتفاع ساقه، طول پدانكل، طول سنبله، تعداد دانه در متر مربع، عملكرد بيولوژيكي سنبله و كارايي مصرف نيتروژن معني‌دار بود. همچنين روش‌هاي مختلف مصرف كود اوره بر صفات ارتفاع ساقه، طول سنبله، تعداد سنبله در متر مربع، عملكرد اقتصادي سنبله، شاخص برداشت سنبله، وزن هكتوليتر دانه و كارايي مصرف نيتروژن نيز تأثير معني‌داري داشتند. در مقايسه تركيب هاي تيماري، مصرف كود اوره به‌صورت محلول‌پاشي با ميانگين 150/4 درصد و مصرف نيتروژن با آب آبياري با ميانگين 14/07 درصد به ترتيب بيشترين و كمترين مقدار كارايي مصرف نيتروژن را به خود اختصاص دادند.
چكيده لاتين :
In order to evaluate of nitrogen use efficiency and agronomic characteristics of winter wheat to rate, time and method of nitrogen application, this study was carried out in the field of Payaam Nour Arak University in Markazi province in 2011. A factorial arrangement of treatment in a randomized complete block design with three replications was used. Factors were included 1- time of nitrogen application (T1= 50% of nitrogen in sowing date + 50% of nitrogen in tillering stage, T2= 50% of nitrogen in tillering stage + 50% of nitrogen in stem elongation, T3= 50% of nitrogen in stem elongation + 50% of nitrogen in heading stage), 2- rate of nitrogen application (R1= 150 kg ha-1 urea, R2= 300 kg ha-1 urea) and 3- method of nitrogen application (M1= mix with soil, M2= using by irrigation, M3= foliar application). Each plot consisted of 4 rows, 5 m long. Results indicated that the using time affected on the characteristics such as: stem height, peduncle and spike length, number of spike per m-2, number of grain per m-2, spike biological yield, economical yield of spike, and nitrogen use efficiency significantly. The effect of nitrogen rate was significant on stem height, peduncle and spike length, number of grain per m-2, spike biological yield and nitrogen use efficiency, too. Results indicated that the nitrogen use efficiency was significantly higher than of other treatments in foliar application of urea fertilizer (150.4 %) and using nitrogen by irrigation (14.07 %).
