اثر كودهاي آلي و زيستي و آبياري تابستانه بر عملكرد كمي و خصوصيات كيفي زعفران (.Crocus sativus L) در شهرستان زاوه

Effects of Organic, Biological Fertilizers and Summer Irrigation on Quantitative and Qualitative Yield of Saffron (Crocus sativus L.) in Zaweh city

زعفران (Crocus sativus L) گياهي علفي، چندساله و متعلق به تيره زنبق است كه ازنظر اقتصادي پرمنفعت‌ترين گياه در استان‌هاي خراسان رضوي و جنوبي بشمار مي‌آيد. اين پژوهش به‌منظور بررسي اثر آبياري تابستانه، كودهاي آلي و زيستي بر فرآيند رشد و نمو گياه زعفران در شهرستان زاوه خراسان رضوي اجرا شد. اين آزمايش به‌صورت اسپليت پلات در قالب طرح پايه بلوك‌هاي كامل تصادفي در سال 97-1396 انجام گرفت، عامل اصلي آبياري در دو سطح (آبياري تابستانه و عدم آبياري تابستانه) و عامل فرعي در چهار سطح تيمارهاي كودي (كود آلي از نوع كود‌ دامي‌گاوي (t.ha-1 10)، كود بيولوژيك بيونوترينيت (حاوي باكتري باسيلوس kg.ha-1 1)، كود بيولوژيك استرپت ايران (حاوي باكتري استروپتومايسس kg.ha-15) و شاهد) با چهار تكرار اجرا شد. نتايج نشان داد كه آبياري تابستانه و تيمارهاي كودي باعث تأثير معني‌داري بر صفاتي اعم از تعداد گل، طول‌كلاله، وزن‌خشك‌كلاله، تعداد بنه‌دختري، وزن‌خشك بنه­هاي ‌دختري، كروسين، پيكروكروسين و سافرانال شد. بهترين نتايج صفات موردمطالعه براي تيمار با كود بيولوژيك بيونوترينت مشاهده شد، به‌طوري‌كه در اين تيمار تعداد گل در مترمربع برابر با 8/05 و وزن كلاله در مترمربع برابر با 46/84 ميلي‌گرم به دست آمد كه در شاهد برابر با 1/93 گل در مترمربع و وزن كلاله خشك برابر با 30/19 ميلي‌گرم در مترمربع بود. طبق يافته‌ها تيمار آبياري بيشترين عملكرد كيفي را به خود اختصاص داد. بنابراين، اجراي آبياري تابستانه و استفاده از كودهاي زيستي در مزارع شهرستان زاوه كه از افزايش عملكرد كمي و كيفي قابل‌توجهي برخوردار بود در اين مورد مي‌توان بيشتر پژوهش كرد و آن را به كشاورزان توصيه كرد.

saffron (Crocus sativus L.) plant if a perennial plant and it belongs to Iridaceae family, Which is considered to be the most economically profitable plant in Khorasan province of Razavi and South. This research was carried out to evaluate the effects of summer irrigation and organic and biological fertilizers on the growth and development of saffron in Zaweh city of Khorasan Razavi with four replications during of 2017-2018. This experiment was conducted as split plot based on a randomized complete block design. The main factor was two irrigation levels (summer irrigation and summer irrigation) and for levels fof ertilizer treatment (organic fertilizer of cattle manure, biofertilizer fertilizer, Stratigraphic Fertilizer of Iran and Control) was considered as sub plots. The results showed that summer irrigation and fertilizer treatments had significant effects on quantitative and qualitative traits of saffron. The best results of the studied traits was observed for bioweuterin treatment with biological fertilizer, in this treatment the number of flowers.m-2 was 8.05 and the weights was calculated per m2 was 46.84 mg, which in the control group was 1.93 mg.m-2 flower per square meter and dry weevil weight was 30.19 mg.m-2. According to the findings, this treatment has the highest quality yield in Saffron. Therefore, the implementation of summer irrigation and use of biofertilizers (containing Bacillus bacteria) on the farms of Zaveh County had a significant increase in quantitative and qualitative yields.