اثر سطوح شوري و فرم‌هاي نيتروژن بر عملكرد گياه دارويي زعفران در شرايط آب و هوايي بيرجند

Effects of Salt Stress and Nitrogen Application Forms on Yield of Saffron (Crocus sativus L.) as a Medicinal Plant Yield under Birjand Climatic Conditions

تنش شوري يكياز مشكلات عمده توليد محصولات كشاوزي در مناطق خشك و نيمه ­خشك است. اين پژوهش با هدف بررسي اثر سطوح مختلف شوري و فرم­هاي كوددهي نيتروژن بر رشد و عملكرد زعفران در مزرعه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشگاه بيرجند طي سال­هاي 1387-1385 به صورت كرت­هاي خرد شده در قالب طرح بلوك­هاي كامل تصادفي در چهار تكرار انجام شد. شوري آب آبياري با هدايت‌ الكتريكي 1/5(شاهد)، 3/5، 5/5 و 7/5 دسي زيمنس بر متر به عنوان عامل اصلي و فرم­هاي مختلف نيتروژن (جامد، جامد– محلول و محلول) به عنوان عامل فرعي اجرا گرديد. نتايج تجزيه واريانس نشان داد كه تنش شوري روي همه پارامترها اثر معني‌داري داشت؛ حتي در سال استفاده از فرم­هاي مختلف نيتروژن اثر معني­داري داشت. درشرايط شوري بالا، استفاده از فرم جامد نيتروژن بالاترين عملكرد اقتصادي g/m2 0/18 در سال 1385، g/m2 0/48 در سال 1386 و 0/29 g/m2را در سال 1387 نشان داد. بطور كلي، نتايج تحقيق حاضر نشان داد كه در مناطق خشك مي­توان از آب شور تا 5/5 دسي زيمنس بر متر براي زعفران استفاده نمود. همچنين با استفاده از محلول‌پاشي نيتروژن در سطوح پايين شوري و استفاده از فرم جامد نيتروژن در شرايط شوري بالا امكان افزايش عملكرد براي زعفران وجود دارد.

Salinity is one of the major problems in agricultural production in arid and semi-arid regions. The purpose of this study is evaluation the effect of different levels of salinity concentration and nitrogen application on the yield of saffron components using different forms at Research Farm of Agricultural College, Birjand University. For this purpose, Three years experiment (during 2006-2008) was performed as split plot layout using salinity irrigation water with conductivity of 1.5 (control), 3.5, 5.5 and 7.5 dS.m-1 as The main main-plot factor, and and different forms of nitrogen (solid, solid, soluble and soluble nitrogen) as sub-plot factor in four replications. The results of analysis of variance showed that salt stress condition had a significant effect on all parameters, even in year that use of different forms of nitrogen had a significant effect. In high salinity conditions, using nitrogen solid form showed the highest economic performance (0.18 g.m-2) during 2006, 0.48 g.m-2 during 2007 and 0.29 g.m-2 during 2008. Generally, the results of this study showed that in dry areas can be used saline water up to 5.5 dS.m-1 for saffron. It is possible to increase yield of saffron using nitrogen spraying at low salinity levels and using nitrogen solid form in high salinity levels.