پديد آورندگان :
حسين بور عسكريان، الهه سادات دانشگاه شهركرد - دانشكده كشاورزي، شهركرد , عباسي سوركي، علي دانشگاه شهركرد - دانشكده كشاورزي، شهركرد , دانش شهركي، عبدالرزاق دانشگاه شهركرد - دانشكده كشاورزي، شهركرد
كليدواژه :
مواد مغذي , استقرار , اسيد جيبرليك , شاخص بنيه , اسيد سولفوريك
چكيده فارسي :
مقدمه: بذر گياه موسير علاوه بر خواب داراي استقرار ضعيفي در مرحله جوانه‌زني مي‌باشد. از جمله روش‌هاي بهبود كارايي و استقرار بذر مي‌توان به انواع پرايمينگ با مواد مغذي اشاره كرد. وجود عناصر ريزمغذي يكي از عواملي است كه ممكن است كارايي بذرها را تحت تاثير قرار دهد. لذا اين پژوهش با هدف بررسي اثر پرايمينگ با مواد مغذي بر بهينه‌سازي شكست خواب، جوانه‌زني، ارتقا كارايي بذر و استقرار گياه دارويي-مرتعي موسير جهت برنامه‌هاي حفاظتي، احيا و اهلي سازي اين گياه اجرا گرديد.
مواد و روشها: به منظور بررسي اثر مواد مغذي بر جوانه‌زني و بهبود استقرار موسير، آزمايشي به صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي با 4 تكرار در آزمايشگاه علوم و تكنولوژي بذر دانشگاه شهركرد در سال 1394 اجرا گرديد. دو تيمار شكست خواب (اسيد سولفوريك و اسيد سولفوريك + اسيد جيبرليك) به عنوان فاكتور اول و نه سطح مواد مغذي شامل سولفات روي 5، 10، 50 و 100 ميلي مولار و سولفات آهن 5/0، 1، 5/1 و 2 درصد درمقايسه با شاهد به عنوان فاكتور دوم روي بذرهاي موسير مورد مقايسه قرار گرفتند.
يافته ها: تجزيه واريانس نشان داد تيمارهاي شكست خواب، پرايمينگ با مواد مغذي و اثرمتقابل آنها درصد جوانه‌زني، سرعت جوانه‌زني، زمان رسيدن به 10 و 50 درصد جوانه‌زني، يكنواختي جوانه‌زني، طول گياهچه و شاخص بنيه І بذرهاي موسير را در سطح احتمال يك درصد تحت تاثير قرار دادند. كاربرد اسيد سولفوريك در كنار سولفات آهن 1 درصد سبب افزايش جوانه‌زني نسبت به شاهد گرديد. همينطور در صفات مختلف اسيد جيبرليك اثر آهن را تقويت كرد در حالي‌كه دركنار روي سبب تفاوت چشم‌گيري نسبت به عدم كاربرد آن نگرديد. سولفات روي 5 ميلي‌مولار نسبت به شاهد موجب افزايش سرعت جوانه‌زني گرديد كه با افزايش غلظت روند كاهشي داشت. اسيد جيبرليك سبب تغيير محسوس سرعت جوانه‌زني نگرديد. زمان رسيدن به 50 درصد جوانه‌زني نيز تحت تاثير غلظت‌هاي 5/0 و 1 درصد سولفات آهن و سطوح پايين سولفات روي كاهش يافت. استفاده از اسيد جيبرليك تاثير معني‌داري بر كاهش زمان جوانه‌زني نسبت به شاهد نشان نداد و در غلظت‌هاي بالاتر T50 را بيشتر كرد. اگرچه صفات جوانه‌زني كمتر تحت تاثير اسيد جيبرليك قرار گرفت، اما طول گياهچه و شاخص ويگور از آن تاثير مثبتي پذيرفت و بالاترين طول گياهچه در غلظت‌هاي 5/0 و 1 درصد آهن همراه با اسيد جيبرليك به دست آمد.
نتيجه گيري: پرايمينگ بذر موسير با مواد مغذي سبب بهبود شاخص‌هاي جوانه‌زني و بنيه گياه گرديد. غلظت‌هاي مختلف آهن و روي اثرات متفاوتي بر بذر موسير نشان دادند كه با روش‌هاي شكست خواب آن اثرمتقابل داشت. استفاده از اسيد جيبرليك اگرچه تاثيري بر افزايش سرعت جوانه‌زني و كاهش زمان رسيدن به 10 و 50 درصد جوانه‌زني نداشت اما طول گياهچه و شاخص بنيه І را تقويت كرد كه در مورد سولفات آهن اين اثر مشهودتر بود.
چكيده لاتين :
Introduction: In addition to dormancy, seeds of Allium hirtifolium have a weak emergence in the field.
Among methods for improving the efficiency and emergence of seeds, nutritional priming can be considered
for its performance on weak seeds. The presence of micronutrients is one of the factors that may affect the
efficiency of the seeds. Therefore, the aim of this study was to investigate the effect of priming with nutrients
on optimization of dormancy status, germination, and enhancement of shallot seeds for its conservational,
restoration and domestication programs.
Materials and Methods: In order to study effects of nutrients on germination and emergence of Allium
hirtifolium, a CRD factorial experiment was conducted with four replications at Seed Science and
Technology Lab of Shahrekord University in 2015. Two dormancy breaking treatments (sulfuric acid and
sulfuric acid + gibberellic acid) as the first factor and nine nutrition treatments including four levels of ZnSO4
(5, 10, 50 and 100 mM) and four levels of FeSO4 (0.5, 1, 1.5 and 2%) versus control were compared on
shallot seeds.
Results: The results showed that dormancy breaking treatments, nutrient pretreatment of seeds and their
interaction had significant effects on germination percentage, germination rate, time to reach l0% and 50%
germination, germination uniformity, seedling length and vigor index I at 1% probability level. Sulfuric acid
and FeSO41% increased germination versus control. Application of gibberellic acid affected the behavior of
iron but did not indicate significant effects for zinc. The concentration of 5 mM ZnSO4 increased the rate of
germination, compared with the control but decreased with higher concentrations. The gibberellic acid did
not show any sharp effects on germination rate. Time to reach 50% germination was also affected by FeSO4
0.5% and 1% and lower levels of zinc. Application of gibberellic acid did not show any significant impact on
the germination time reduction, compared with control and increased T50 in higher concentrations. Although
germination traits were rarely affected by gibberellic acid, seedling length and vigor index were positively
influenced with GA, and the highest seedling length was achieved at 0.5 and 1% of iron and gibberellic acid.
Conclusion: Seed priming with nutrients can improve germination and plant vigur indices. Different
concentrations of iron and zinc showed different impacts on the seeds, which showed interaction with
dormancy breaking methods. Although application of gibberellic acid did not have an effective role in
increasing germination rate and reducing the time to reach 10% and 50% of germination, it enhanced
seedling length and vigor index I, especially for iron.
