پديد آورندگان :
اميني فرد، محمدحسين دانشگاه بيرجند - دانشكده كشاورزي - گروه آموزشي علوم باغباني و مركز پژوهشي گياهان ويژه منطقه، بيرجند , بيات، حسن دانشگاه بيرجند - دانشكده كشاورزي - گروه آموزشي علوم باغباني و مركز پژوهشي گياهان ويژه منطقه، بيرجند
كليدواژه :
درصد جوانه‌زني , سرعت جوانه‌زني , پلي اتيلن گليكول , كلريد سديم
چكيده فارسي :
فلفل متعلق به خانواده بادمجانيان ميباشد و از مهمترين محصولات سبزي و باغي بوده كه به دليل ارزش تغذيه‌اي، تمايل به مصرف آن در سراسر جهان رو به افزايش است. جوانه‌زني و سبز شدن بذر به شدت تحت تأثير تنش‌هاي محيطي از جمله شوري و خشكي قرار مي‌گيرد، به‌طوريكه استقرار ضعيف گياه يكي از مشكلات اصلي در مناطق خشك و شور ميباشد. خشكي بر جنبه‌هاي مختلف رشد گياه تأثير گذاشته و موجب كاهش و به تاخير انداختن جوانه‌زني، كاهش رشد اندامهاي هوايي و كاهش توليد ماده خشك مي‌گردد. تنش شوري نيز به عنوان يكي از تنش‌هاي غيرزنده مهم است كه نقش مهمي در كاهش توليد محصولات زراعي و باغي دارد.
مواد و روش‌ها: به منظور بررسي اثر تنش‌هاي خشكي و شوري بر خصوصيات جوانه‌زني بذرهاي فلفل شيرين، دو آزمايش مجزا در قالب طرح كاملاً تصادفي با سه تكرار در دانشكده كشاورزي دانشگاه بيرجند در سال 1395 انجام شد. براي اعمال تنش خشكي از پلي اتيلن گليكول 6000 و براي تنش شوري از كلريد سديم استفاده گرديد. سطوح تيمارهاي آزمايش‌هاي خشكي و شوري شامل پتانسيل‌هاي اسمزي صفر، 2-، 4-، 6-، 8-، 10- و 12- بار بودند. بذرها با محلول هيپوكلريت سديم دو درصد به مدت يك دقيقه ضدعفوني و سپس با آب مقطر شسته شدند. محيط كشت، پتري‌هايي با قطر 9 سانتي‌متر بود و در هر كدام 25 عدد بذر بر روي دو لايه كاغذ صافي قرار داده شد و سپس به هر پتري مقدار 5 ميلي‌ليتر آب مقطر يا محلول اضافه شد. صفات مورد بررسي شامل درصد جوانه‌زني، سرعت جوانه‌زني، شاخص بنيه بذر، طول ريشه‌چه و ساقه‌چه، نسبت طول ريشه‌چه به ساقه‌چه، وزن خشك ريشه‌چه،ساقه‌چه و كل بود.
يافته‌ها: براساس نتايج تجزيه واريانس، تنش شوري و خشكي بر شاخص‌هاي جوانه‌زني و رشد فلفل شيرين تأثير معني‌داري داشتند، به‌طوريكه در سطح 10- و 12- بار تنش شوري، جوانه‌زني فلفل شيرين به شدت كاهش يافت و به صفر رسيد. درصد جوانه‌زني، سرعت جوانه‌زني و وزن خشك گياهچه با افزايش تنش خشكي از صفر به 12- بار به ترتيب 75/43، 67/41 و 46/93 درصد كاهش يافتند. شاخص بنيه بذر در هر دو تنش نيز كاهش يافت، به‌طوريكه با افزايش سطح تنش خشكي و شوري از پتانسل اسمزي صفر به 12- بار، شاخص بنيه بذر فلفل شيرين به ترتيب 58/96 و100 درصد كاهش يافت.
نتيجه‌گيري: نتايج حاصل از اين تحقيق نشان داد كه در مرحله جوانه‌زني، تحمل گياه فلفل شيرين به تنش شوري در مقايسه با تنش خشكي، بيشتر است، ولي براي ارزيابي دقيق‌تر نياز به انجام آزمايشات تكميلي در مزرعه و گلخانه مي باشد.
چكيده لاتين :
Introduction: Pepper (Capsicum annum L.), which belongs to the solanaceae family, is one of the most
important vegetable and garden products. Due to its nutritional value, its use tends to rise all over the world.
Germination and seed emergence are strongly influenced by environmental stresses such as salinity and
drought. Drought stress affects various aspects of plant growth. It reduces germination, delays vegetative
growth and reduces dry matter in the plant. Salinity stress, as an environmental stress, is a limiting factor for
the growth and development of crops and garden production.
Materials and Methods: The present study was conducted to evaluate the impact of drought and salinity
stress on seed germination characteristics of sweet pepper (Capsicum annuum L.) in two separate
experiments, using a completely randomized design with three replications in the Faculty of Agriculture,
University of Birjand in 2016. PEG 6000 was used for drought stress and NaCl, for salinity stress. The
treatments included drought and salinity stress levels (0, -2, -4, -6, -8, -10 and -12 bars). Seeds were
disinfected with sodium hypochlorite (2%) solution for 1 minute, and were then washed with distilled water.
The medium was petri dishes with a diameter of 9 cm. 25 seeds were placed on two layers of filter papers in
each dish. 5 ml of distilled water or solution was added to each petri dish. The measured traits were
germination percentage, germination rate, seed vigor index, radicle length, plumule length, ratio of radicle
length to plumule length and dry weight of radical and plumule.
Results: The results indicated that salinity and drought stress had significant effects on seed germination
characteristics of sweet pepper so that salinity stress with osmotic potential of -10 and -12 bar decreased the
germination of sweet pepper and reached zero. Increasing salinity stress from zero to -12 bar decreased
germination percentage, germination rate and seedling dry weight by 43.75, 41.67 and 93.46%, respectively.
The results indicated that with increases in both salinity and drought stress, seed vigor index decreased
significantly. The results showed that with increasing drought and salinity stress from 0 to -12 bar, seed vigor
index decreased 96.58 and 100 percent, respectively.
Conclusions: The results of this study showed that the tolerance of sweet pepper to salinity stress was
higher than its tolerance to drought stress at the germination stage, but for more accurate evaluation, it is
necessary to conduct additional experiments in the field and in the greenhouse.
