طراحي و اعتباريابي مدل مفهومي ارزشيابي صلاحيت‌هاي حرفۀ معلمي در ايران

آموزش و پرورش با كيفيت، بستگي زيادي به وجود معلماني متعهد و متخصص دارد. مهمترين راه اطمينان از وجود شايستگي‌هاي معلمي، وجود نظام ارزشيابي آنان است. هدف اين مقاله ارائه‌ي مدل مفهومي ارزشيابي صلاحيت‌هاي حرفه معلمي در ايران است. براي دستيابي به مؤلفه‌هاي طراحي اين مدل، نظرات صاحب‌نظران در خصوص ارزشيابي صلاحيت‌هاي حرفه معلمي، از بررسي نود منبع معتبر ملي و بين‌المللي و مصاحبه با 25 معلم خبره و 20 متخصص حوزه‌ي ارزشيابي آموزشي و تربيت معلم، جمع‌آوري شد. روش اين پژوهشِ كيفي، شيوه‌ي استقرايي تحليل محتوا است. مقولات استخراج شده، نشان داد مؤلفه‌هاي ارزشيابي از صلاحيت‌هاي حرفه معلمي، شامل شش مؤلفه‌ي اصلي، و بيست و شش زيرمؤلفه، مشتمل بر شصت و سه مفهوم كلي، و دويست و شصت و سه مفهوم خرد است. بر بنياد دستاوردهاي حاصل، مدل مورد نظر طراحي و توسط خبرگان اعتباريابي شد. اين مدل داراي چهار وجه و يك مركز ثقل بنيادين است؛ چهار وجه آن، مباني فكري (كف خانه)، برنامه‌ي راهبردي (ديوار راست خانه)، برنامه‌ي نظام‌مند اجرا (ديوار چپ خانه)، نتايج قابل دستيابي ارزشيابي (سقف خانه) و مركز ثقل آن، فرهنگ ارزشيابي (داخل خانه) است. اين مدل را ميتوان مدل شبه‌خانهاي ارزشيابي صلاحيت‌هاي حرفه‌ي معلمي ناميد.