ارزيابي وضعيت تاب آوري شهري در برابر جزاير حرارتي شهري (مطالعه موردي: مناطق 11 و 6 شهرداري تهران)

Analyzing Urban Sustenance against Urban Heat Islands (Case Study: Tehran’s 6th and 11th Municipality Districts)

زمينه و هدف: امروزه جزاير حرارتي شهري موجب تغيير در شرايط اقليمي شهرها مي‌شود كه اين امر در شرايط زيست شهري تأثيرگذار بوده و موجب كاهش آسايش اقليمي در شهر مي گردد. لذا براي مقابله با جزاير حرارت شهري، مديران و برنامه ريزان شهري بايد طرح ها و برنامه‌هايي در نظر بگيرند كه علاوه بر ايجاد آسايش اقليمي در شهر از مصرف بي رويه انرژي در شهر نيز جلوگيري به عمل آيد. مقاله حاضر با هدف بررسي وضعيت تاب آوري مناطق 6 و 11 شهر تهران در برابر جزاير حرارتي شهري انجام شده است. روش بررسي: براي انجام تحقيق حاضر، از منطقه 6 شهر تهران محلات ميدان وليعصر و دانشگاه تهران و از منطقه 11 محله جمالزاده حشمت الدوله و محله ي فلسطين - انقلاب انتخاب گرديده است. در ابتدا معيارهاي اثر گذار بر تاب آوري تعيين و اثر آن ها نيز مورد بررسي قرار گرفت و پرسش نامه مربوطه به وزن دهي معيارها در اختيار خبرگان قرار گرفته در نهايت اطلاعات پرسش نامه در نرم افزار expert choice تحليل و اوزان مولفه و معيارهاي مورد نظر استخراج گرديد. با استفاده از مدل AHP وزن دهي شد و در محيط GIS به صورت لايه هاي رقومي مورد تحليل قرار گرفته است. يافته­ ها: نتايج نشان داد در محله دانشگاه تهران بخش­ هاي تاب آور به صورت پراكنده در بين بخش­ هاي با تاب آوري كم تر قرار گرفته و از توزيع يكساني برخوردار نيست. در منطقه 11 نيز بخش شرقي محله فلسطين - انقلاب از تاب آوري بيش تري نسبت به بخش­ هاي غرب برخوردار است. محله حشمت الدوله جمال زاده نيز به طور كلي نسبت به محله فلسطين – انقلاب از تاب اوري كمتري برخوردار بوده و تنها در بخش ­هاي كوچكي در بخش هاي شمالي از تاب آوري بيش تري برخوردار است. بحث و نتيجه گيري: به طور كلي و طبق يافته ­ها، در منطقه 6 ، محله وليعصر به استثناي بخش هاي شمال شرق و جنوب غرب نسبت به محله دانشگاه تهران از تاب آوري بيبش تري برخوردار است.

Backgrounds and research goals: Nowadays urban heat islands cause climate changes in the cities, which is an impactful event in the urban life and causes a reduction in the climate welfare on the city surfaces. Thus in order to confront urban heat islands, urban designers and planners should consider a number of programs to prevent the unnecessary consumption of energy in addition to the development of climate welfare. The following article is done aiming to analyze the sustenance of the district 6 and 11 in Tehran against the urban heat islands. Research method: For the purpose of this study, Valiasr Square and University of Tehran from District 6 and Jamalzadeh Heshmat al-Dawlah and Palestine-Revolution neighborhoods from district 11 were selected. At first, the criteria affecting resilience were determined and their effects were evaluated and the questionnaire related to weighting of the criteria was provided to the experts was done. It was weighted using AHP model and analyzed in GIS environment as digital layers. Findings: The results reflected the fact that the Valiasr neighbourhood has a more sustenance comparing to the neighborhood of Tehran University except for the northeast and southwest areas. In the neighborhoods of Tehran University, highly sustained areas are sporadically located in the areas with the lower sustenance and do not have identical distribution. In the district 11, the eastern area of Felestin-Enghelab area has a more sustenance comparing to the western areas, too. Heshmat ol-dowleh Jamalzadeh area has a generally lower sustenance comparing to the Felestin-Enghelab area and it is only included a few number of areas with high sustenance. Discussion and conclusion: Generally and based on the findings, in the district 6, the Valiasr locality possess a higher level of sustenance compared to the locality of Tehran university, except for some parts in northeast and southwest.