اثر پديده‌ي تغيير اقليم بر فراسنجه‌هاي اقليمي همدان

Climate Change Phenomenon Effect on the Hamadan Climate Parameters

زمينه و هدف: فرآيند تغيير اقليم به ويژه تغييرات دما و بارش مهم‌ترين بحث مطرح در قلمرو علوم محيطي مي‌باشد. اين پديده به‌دليل ابعاد علمي و كاربردي آن از اهميت فزاينده‌اي برخوردار است. چرا كه سيستم‌هاي انساني وابسته به عناصر اقليمي مانند كشاورزي و صنايع بر مبناي ثبات و پايداري اقليم طراحي شده و عمل مي‌نمايند. روش بررسي: در پژوهش حاضر از داده‌هاي خروجي پنج مدل گردش عمومي جو GFCM21، HADCM3، INCM3، IPCM4 و NCCCSM براي بررسي تغييرات چهار فراسنجه‌ي دماي كمينه، دماي بيشينه، بارش و ساعت آفتابي همدان در دوره‌ي 2065 - 2046 استفاده شد. براي اين منظور با استفاده از مدل ريز‌مقياس‌نمايي LARS-WG و لحاظ سه سناريوي A2 ، A1B و B1، تغييرات ماهانه‌ي فراسنجه‌ها محاسبه شد. يافته‌ها: نتايج نشان داد به‌طور متوسط، بيش‌ترين افزايش دماي كمينه مربوط به مدل GFCM21 تحت سناريوي A1B، برابر 2/5 درجه سانتي‌گراد مي‌باشد و كم‌ترين آن در مدل INCM3 تحت سناريوي B1 معادل 1 درجه سانتي‌گراد مشاهده شد. بيش‌‌ترين و كم‌ترين افزايش دماي بيشينه به‌ترتيب به سناريوي A1B و B1 مدل GFCM21 با 2/4 و 1/4 درجه سانتي‌گراد افزايش تعلق داشت. بيش‌‌ترين افزايش بارش مربوط به سناريوي B1 مدل IPCM4 به‌مقدار 15/8 درصد و بيش‌ترين كاهش در مدل GFCM21 تحت سناريوي A1B معادل 13 درصد بود. بيش‌‌ترين افزايش تابش خورشيدي در مدل HADCM3 تحت سناريوي A1B با 24 درصد و كم‌ترين مقدار آن در سناريوي A2 مدل NCCCSM به‌مقدار 3/17 درصد كاهش مشاهده گرديد. بحث و نتيجه‌گيري: نتايج اين تحقيق نشان داد دماي كمينه و بيشينه در دوره‌ي 2065 - 2046 افزايش مي‌يابد. تغييرات بارش، هم به‌صورت افزايشي و هم به‌صورت كاهشي ديده شد. تغييرات ساعت آفتابي نيز بسيار كم و نامحسوس است.

Background and Objective: Process of climate change, particularly changes in temperature and precipitation; have raised the most discussion in the realm of environmental science. Human systems that are dependent on climatic elements such as agriculture and industry were designed based on stable climate. Method: In this study the output of general circulation models (GFCM21, HADCM3, INCM3, IPCM4 and NCCCSM) was used to simulate the climate parameters (minimum temperature, maximum temperature, precipitation and sunshine hours) in Hamadan station during 2046-2065. Three scenarios A1B, A2 and B1 were considered. Monthly changes of climate parameters were calculated by LARS-WG model. Findings: The results showed that the most increasing in minimum temperature were seen under A1B scenario of GFCM21 model (2.5˚C). The least increasing was related to INCM3 under B1 scenario (1˚C). The highest and lowest increasing in maximum temperature were seen in GFCM21 model under A1B and B1 scenarios by 2.4 and 1.4˚C, respectively. B1 scenario of IPCM4 model showed the highest increase in precipitation by 15.8 percent and A1B scenario of GFCM21 model reported the highest decrease by 13 percent. Solar radiation project by HADCM3 model, A1B scenario showed the most increase about 24 percent and based on NCCCSMmodel, A2 scenario lowest increase (by 13 percent) was seen. Discussion and Conclusion: The results of this study indicated minimum and maximum temperatures will increase in period of 2046-2065. Both increases and decreases in precipitation were seen. Also variations sun hour is very little.