اثر تيمار اسيد ساليسيليك بر تحمل به يخ زدگي زمستانه در انگور رقم شاهاني

(Effects of Salicylic Acid on Winter Freezing Tolerance in Grapevine (Vitis vinifera cv. Shahani

به‌منظور ارزيابي اثر اسيدساليسيليك ‌در افزايش تحمل يخ‌زدگي در انگور رقم‌ شاهاني، آزمايشي به‌صورت فاكتوريل‌در قالب طرح ‌بلوك‌هاي كامل‌تصادفي با سه‌تكرار انجام شد. عامل‌اول اسيدساليسيليك در سه ‌سطح (صفر، 0/5 و 1 ميلي‌مولار)، عامل‌دوم زمان محلول‌پاشي در چهار سطح (مرحله رنگ‌گيري‌حبه‌ها، زمان ‌برداشت، يك‌ماه پس ‌از برداشت و مجموع ‌سه‌ زمان) و عامل‌سوم سرماي‌مصنوعي در چهار سطح (4+، 15-، 18- و 21- درجه‌سانتي‌گراد) بود كه روي قلمه‌هاي ‌جمع‌آوري‌شده در ماه‌هاي دي و اسفند اعمال شد. آزمايش‌سال دوم‌ براساس نتايج آزمايش ‌سال اول طراحي ‌و شامل اسيدساليسيليك در سه‌ سطح (صفر، 0/5 و 1/5 ميلي‌مولار) در مرحله يك‌ماه ‌پس‌از برداشت و سرماي‌ مصنوعي در چهار سطح (4+، 17-، 19- و 21- درجه ‌سانتي‌گراد) بود كه روي قلمه‌هاي ‌جمع‌آوري‌شده در ماه‌هاي دي و اسفند انجام شد. براساس نتايج كاهش دما تا 21- درجه‌سانتي‌گراد منجر به افزايش پراكسيداسيون ليپيدهاي ‌غشا در هر دو سال‌ آزمايش گرديد و در نتيجه، درصد نشت ‌يوني، درصد نشت ‌فنول‌ها و ميزان مالون‌دي‌آلدهيد پس‌از اعمال‌ سرماي ‌مصنوعي افزايش يافت. همچنين در دماي 21- درجه‌ سانتي‌گراد، برخي از شاخص‌هاي‌ رويشي از قبيل ‌درصد سبزشدن نقطه ‌رويشي ‌اوليه، درصد سبزشدن نقطه ‌رويشي‌ثانويه و قدرت بازيابي قلمه‌ها كاهش نشان دادند. كاربرد اسيدساليسيليك با غلظت‌هاي 0/5 و يك ميلي‌مولار در سال ‌اول‌ و 0/5 و 1/5 ميلي‌مولار در سال ‌دوم باعث‌ كاهش درصد نشت‌يوني، درصد نشت‌ فنول‌ها و غلظت‌ مالون‌دي‌آلدهيد در نمونه‌هاي بافت ‌جوانه و افزايش‌ درصد سبزشدن نقاط رويشي‌اوليه و ثانويه‌ و قدرت ‌بازيابي ‌قلمه‌هاي تحت تنش ‌يخ‌زدگي ‌گرديد. همچنين نتايج نشان ‌داد با كاهش ‌دما تا 21- درجه ‌سانتي‌گراد، ميزان‌ كربوهيدرات‌هاي‌ محلول، پرولين و تركيبات‌فنولي نيز افزايش يافت. همچنين مشاهده شد ‌كاربرد اسيدساليسيليك با غلظت‌هاي 0/5 و يك ميلي‌مولار در آزمايش ‌سال ‌اول و غلظت‌هاي 0/5 و 1/5 ميلي‌مولار در آزمايش سال‌ دوم منجر به افزايش ميزان‌ پرولين، كربوهيدراتهاي ‌محلول ‌و تركيبات ‌فنولي گرديد.

The present study was conducted to evaluate the effects of salicylic acid on freezing tolerance in Grapevine (Vitis vinifera cv. Shahani) as a factorial based on randomized complete block design with three replications in 94 and 95 years. Factors in the first year included SA (0, 0.5 and 1 mM) foliar application at the time of the veraision, harvest, one month after harvest and three times. Freezing treatments were 4 (control), -15, 18- and 21- °C on cuttings that collected in January and March. Second year experiment based on the results of the first year and spraying with concentrations of 0, 0.5 and 1.5 mM in the stage of one month after harvest and freezing at 4, -17, -19 and -21 °C on the cutting that collected in January and March. Based on the results of this study, the use of the SA 0.5 and 1 mM in the first year and 0.5 and 1.5 mM in the second experiment reduced the peroxidation of membrane lipids and thus reduced the level of ionic and phenolic leakage and malondialdehyde after freezing stress and increased carbohydrate solution, proline and phenolic compounds at both sampling times in January and March. So it seems that SA could decrease effects of low temperatures and damage to cell lipids. Also, the results showed which deduction the temperature to -21°C reduced the vegetative parameters of cuttings and it seems that SA could improve the cold stress damages in cuttings by increasing some of the biochemical parameters.