كاني‌ شناسي و زمين دما فشار سنجي شيست‌هاي رسي دگرگونه، آمفيبوليت و گارنت‌آمفيبوليت‌هاي مجموعه دگرگوني گل‌گهر، جنوب غرب سيرجان، ايران مركزي

Mineralogy and geothermo-barometry of metapelitic schists, amphibolites and garnet amphibolites from Gol-Gohar metamorphic complex, SW Sirjan, Central Iran

مجموعه دگرگوني گل ­گهر در 55 كيلومتري جنوب غرب سيرجان و در بخش شرقي پهنه سنندج-سيرجان قرار دارد. اين مجموعه از سنگ­هاي دگرگونه رسي، ماسه سنگ تيره و كربناتي تشكيل شده است. شواهد صحرايي و بررسي­هاي زمين ­شيميايي نشان مي­دهند كه سنگ مادر اين سنگ­ها شامل تناوب شيل و ماسه سنگ به همراه لايه­ هاي كربناته در بخش بالايي بوده است. در سنگ هاي رسي دگرگونه ­هاي مورد بررسي، گارنت­ها غني از آلماندين (3/61 تا 7/63 ) هستند. تركيب بيوتيت­ ها در گستره بين سيدروفيليت و آنيت و تركيب پلاژيوكلاز از آلبيت تا انورتيت (در آمفيبوليت­ها و گارنت آمفيبوليت­ها) و اليگوكلاز و آندزين (در شيست­ ها) متغير است. نتايج اين پژوهش نشان مي­دهد كه آمفيبوليت و گارنت­آمفيبوليت­ ها از نوع پارا آمفيبوليت هستند. گستره دمايي به­ دست آمده بر اساس زوج گارنت – بيوتيت و فشارهاي برآورد شده با روش استفاده از زمين دماسنج گارنت-بيوتيت-پلاژيوكلاز-كوارتز GBPQ براي اين سنگ­ها نشان مي­دهد كه، شيست­ هاي دگرگونه رسي­ منطقه گل ­گهر در گستره دمايي 578-550 درجه سانتي­گراد و گستره فشاري 7/3 تا 6/4 كيلوبار (رخساره­ هاي شيست سبز و آمفيبوليت پاييني) تشكيل شده ­اند. بررسي­هاي دما-فشارسنجي انجام شده بر اساس شيمي كاني­ آمفيبول در آمفيبوليت­ ها و گارنت آمفيبوليت­ ها به ترتيب دماهاي 589 تا 613 و 613 تا 641 درجه سانتيگراد و فشارهاي 4/7 تا 4/9 و 4/3 تا 5/6 كيلوبار را نشان مي­دهند كه بيانگر شرايط رخساره آمفيبوليت مياني براي اين سنگ­ها است. شواهد صحرايي و مطالعات زمين شيميايي نشان ­دهنده تغيير ناشي از افزايش دما و فشار دگرگوني از شيست ­ها تا آمفبيوليت وگارنت آمفيبوليت است كه با شواهد پاراژنتيكي كاني­ها كاملاً هماهنگ مي باشد.

The Gol-Gohar metamorphic complex, a part of east Sanandaj-Sirjan zone, is located 55 km southwest of Sirjan. This complex consists of metapelitic, metapsammitic and metacarbonatic rocks. Field and geochemical evidence indicate that these sedimentary protolith sequences were composed of shale and sandstone alternation with carbonate layers in the upper parts. In the studied metapelites, garnets are almandine-rich, composition of biotite is between sidrophyllite and annite and plagioclase varies from albite to anortite (in amphibolite and garnet amphibolite) and oligoclase and andesine (in schists). Our studies show that amphibolite and garnet amphibolite are types of para amphibolite. The results of thermometry, based on the garnet-biotite pair and barometry through GBPQ method for these rocks, demonstrate that Gol-Gohar metapelite schists were formed within a temperature range of 550-578˚C and a pressure range of 3.7-4.6 kbar (greenschist and lower amphibolite facies). The thermo-barometry studies, based on chemistry of amphibole, mineral in the amphibolites and garnet amphibolites demonstrate 589-613 oC and 613-641 oC temperatures, 4.7-4.9 kbar and 4.3-5.6 kbar pressure ranges respectively which are indicating amphibolite facies of metamorphic conditions for these rocks. Field evidence and geochemical studies indicate that the evolutionary trend which resulted increasing temperature and pressure from schists to amphibolites and garnet amphibolites are consistent with the mineral paragenesis.