پديد آورندگان :
پيري، حسين دانشگاه ولايت - گروه كشاورزي و محيط زيست، ايرانشهر، سيستان و بلوچستان , فاضلي رستم پور، منصور سازمان تحقيقات آموزش و ترويج كشاورزي - مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي و منابع طبيعي سيستان، زابل , بازند، علي دانشگاه پيام نور چابهار، سيستان و بلوچستان
كليدواژه :
اكسين , اسفرول , پروتوكورم , سايتوكنين
چكيده فارسي :
با هدف بررسي تأثير تنظيم كننده هاي رشد مختلف گياهي بر جوانه زني بذور نارس اركيده رقم Dendrobium nobile Lindl در دو محيط كشت MSوM آزمايشي به‌صورت تجزيه مركب در قالب طرح كامل تصادفي با 4 تكرار در مركز تحقيقات، آموزش كشاورزي و منابع طبيعي بلوچستان طي سال‌هاي 1394-1395 انجام شد. بيست و دو تيمار تنظيم‌كننده رشد گياهي شامل شاهد (عدم استفاده از تنظيم‌كننده رشد)، 4 غلظت (0/5، 1، 1/5 و 2) ميلي گرم بر ليتر NAA يا α-Naphthaleneacetic acid، 4 غلظت (0/5، 1، 1/5 و 2) ميليگرم بر ليتر Kin يا Kinetin، 4 غلظت (0/5، 1، 1/5 و 2) ميليگرم بر ليتر IAA ياIndole-3-acetic acid، 3 غلظت از تركيب Kin+IAA شامل (0/5+1)، (1+0/5) و (1 +1) ميليگرم بر ليتر، 3 غلظت از تركيب NAA+IAA شامل (0/5+1)، (1+ 0/5) و (1+1) ميليگرم بر ليتر و 3 غلظت از تركيب NAA+Kin شامل (0/5+1)، (1+0/5) و (1+1) ميليگرم بر ليتر در دو محيط كشت M و MS بود. اثر ساده محيط كشت بر همه صفات اندازه‌گيري شده معني دار نبود، اما اثر ساده تنظيم‌كننده‌هاي رشد و همچنين اثر متقابل تنظيم‌كننده‌هاي رشد و محيط كشت بر تمام صفات اندازه‌گيري شده در سطح 1 درصد معني‌دار بود. نتايج نشان داد كه كمترين و بيشترين درصد جوانه‌زني به‌ترتيب در تيمارهاي شاهد و (mgl-10/5+1) NAA+Kin در محيط كشت M مشاهده شد. كمترين مدت زمان شروع جوانه‌زني در شرايط كاربرد NAA; 1.5mgl-1 و در محيط كشت M و بيشترين مدت زمان آغاز جوانه‌زني در شرايط عدم استفاده از هورمون در هر دو محيط كشت بود. همچنين كمترين مدت زمان ايجاد اسفرول در شرايط كاربرد NAA; 1.5mgl-1 و در محيط كشت M و بيشترين مدت زمان جهت ايجاد اسفرول در شرايط عدم استفاده از هورمون در هر دو محيط كشت، و تيمار Kin+IAA (1+1mgl-1) در محيط كشت MS بود. كمترين و بيشترين مدت زمان تشكيل پروتوكورم بترتيب در شرايط كاربرد NAA; 1.5mgl-1 و در محيط كشت M و در شرايط عدم استفاده از هورمون و در هر دو محيط كشت بود. به‌طور كلي تيمار NAA;1.5mgl-1 در محيط كشت M بهترين و اقتصادي‌ترين تيمار در مقايسه با ساير تيمارها در دو محيط كشت بود، كه نتيجه تركيب و غلظت عناصر موجود در اين محيط كشت مختص اركيده‌ها مي‌باشد.
چكيده لاتين :
With the aim of investigate the effect of different plant growth regulators on orchid immature seed germination,
Dendrobium nobile Lindl spicies, was performed in two experimental MS and M culture media, as a composite analysis in a
randomized complete design with 4 replications in Balouchestan Agricultural and Natural Resources Research and
Education Center during 2015-2016 years. Twenty-two plant growth regulator treatments included control (no use of growth
regulator), 4 concentrations of NAA or α-Naphthaleneacetic acid (0.5, 1, 1.5 and 2 mgl-1), 4 concentrations of Kin or Kinetin
(0.5, 1, 1.5 and 2 mgl-1), 4 concentrations of IAA or Indole-3-acetic acid (0.5, 1, 1.5 and 2 mgl-1), 3 combinations of
Kin+IAA{(0.5+1), (1+0.5) and (1+1)} mgl-1, 3 combinations of NAA+IAA{(0.5+1), (1+0.5) and (1+1)} mgl-1, and 3
combinations of NAA+Kin{(0.5+1), (1+0.5) and (1+1)} mgl-1 on two culture media. The simple effect of the culture
medium on all measured traits was not significant, while the simple effect of growth regulators as well as the interaction
effect of growth regulators and culture medium on all traits measured at the level of 1% was significant. The results showed
that the lowest and highest percentage of germination were observed in control treatments and NAA+Kin (1+0.5mgl-1), in
M culture medium, respectively. The shortest time to start germination observed under application of NAA; 1.5mgl-1 in M
culture medium, and the longest time to start germination was happened in the absence of hormone use in the both culture
media. Also, the shortest time to spherule formation, was observed under application of NAA; 1.5mgl-1 in M culture
medium, and the longest time to spherule formation was occurred under conditions of non-hormone use in the both culture
media and Kin+IAA(1+1mgl-1) treatment in MS culture medium. The shortest and longest duration to protocorm formation,
was observed under application of NAA; 1.5mgl-1 in M culture medium, and in conditions of non-use of hormones in the
both culture media, respectively. In general, NAA; 1.5mgl-1 treatment in M culture medium was the best and most
economical treatment in compared to other treatments in the two culture media, which are the result of combinations and
concentrations the elements in this culture medium for orchids.
