ارزيابي غلظت عناصر، عملكرد دانه و اسانس تاتوره (Datura stramonium L.) تحت اثرات مستقيم، تجمعي و باقيمانده سيستم‌هاي كشاورزي ارگانيك و متداول

Elements concentration, seed and essential oil yield of Thorn apple (Datura stramonium L.) under direct, cumulative and residual effects of organic and conventional agricultural systems

به‌منظور جايگزيني نهاده هاي شيميايي با نهاده هاي بوم‌سازگار آزمايشي به‌صورت كرت‌هاي يك‌بار خرد شده در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار در ايستگاه تحقيقات كشاورزي بايع‌كلا به‌مدت دو سال (1395 و 1396) اجرا شد. عوامل آزمايشي شامل كودهاي شيميايي، دامي، كمپوست، ورمي‌كمپوست و عدم مصرف كود آلي و معدني (شاهد) به‌عنوان عامل اصلي و كودهاي زيستي (نيتروكسين، بيوفسفات، نيتروكسين + بيوفسفات)، نانوزيستي (بيوميك) و عدم كاربرد كود زيستي و نانوزيستي (شاهد) به‌عنوان عامل فرعي بودند. نتايج نشان داد كه برهمكنش تيمارهاي كود آلي و معدني، زيستي و نانوزيستي و نظام‌هاي تغذيه‌اي (مستقيم، تجمعي و باقيمانده) بر كليه صفات مورد بررسي در سطح احتمال يك درصد معنادار بود. در هر سه نظام تغذيه‌اي بيشترين غلظت عناصر نيتروژن برگ و دانه، مس، منگنز، روي، آهن و كلسيم برگ، وزن خشك برگ، عملكرد دانه، درصد و عملكرد اسانس برگ و دانه از تلفيق تيمارهاي كود ورمي‌كمپوست و نانوبيوميك، بيشترين غلظت فسفر و پتاسيم برگ و دانه از تلفيق تيمارهاي كود دامي با نانوبيوميك و حداكثر غلظت منيزيم برگ از تلفيق تيمارهاي كود كمپوست و نانوبيوميك به‌دست آمد و بين نظام‌هاي كوددهي نيز اختلاف معنا‌دار وجود نداشت. بنابراين با توجه به ضرورت توليد گياهان دارويي در نظام‌هاي زراعي كم‌نهاده، استفاده از يك‌بار مصرف كود آلي (به‌خصوص ورمي‌كمپوست) توأم با كود نانوزيستي بيوميك براي دو سال متوالي جهت بهبود ويژگي‌هاي غلظت عناصر غذايي، عملكرد دانه، درصد و عملكرد اسانس تاتوره مناسب مي‌باشد.

In order to replace the chemical inputs with ecological compatible inputs, an experiment was conducted on split plot based on a randomized complete block design with three replications, at the Research Station of Bayakola during two years (2016 and 2017). Experimental treatments were plant nutrition with NPK, animal manure, compost, vermicompost and control (no chemical and organic fertilizer) as main plot and biophosphate, nitroxin, nitroxin + bio-phosphate, nano biumik and control (no bio and nano bio-fertilizer) as subplot. Interactions of organic and inorganic, bio and nano bio-fertilizer treatments and nutritional systems (direct, cumulative and residual) on all studied traits were significant (P≤0.01). In all three nutritional systems the highest amounts of leaf and grain nitrogen concentration, copper, manganese, zinc, iron and calcium elements concentration of leaves, leaves dry weight, grain yield and essential oil perecentage and yield, were obtained in vermicompost in combination with nano biumik fertilizers, the highest amounts of leaf and grain phosphorus and potassium concentration were obtained from combining animal manure with nano biumik fertilizers and the maximum amount of leaf magnesium was obtained from the combination of compost and nano biumik treatments. There was no significant difference between fertilization systemes. Therefore, with respect to the production of medicinal plants in the low-input cropping systems, using a load of combinations of organic (especially vermicompost) and nano biumik fertilizers for two consecutive years are recommended for improving elements concentration, seed yield and essential oil percentage and yield of datura.