پديد آورندگان :
زعفريان، فائزه دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي ساري - گروه زراعت، ساري , كريمي، هما دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي ساري - گروه زراعت، ساري , عمادي، مصطفي دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي ساري - گروه خاكشناسي، ساري
كليدواژه :
تنش رقابتي , كنجد , كود زيستي , كودآلي
چكيده فارسي :
سابقه و هدف: كشاورزي پايدار با رعايت اصول بوم‌شناختي مي‌تواند ضمن ايجاد توازن در محيط زيست، كارايي استفاده از منابع را افزايش دهد و زمينه بهره‌وري طولاني‌تر را براي انسان فراهم آورد (43). كاربرد كودهاي آلي با هدف جايگزيني يا كاهش قابل ملاحظه در مصرف كودهاي شيميايي، موجب افزايش كيفيت و عملكرد در توليد پايدار گياهان مي‌شود. كنجد يكي از گياهان دانه روغني و دارويي مهم در كشاورزي نواحي گرم به‌شمار مي‌رود كه به‌دليل داشتن درصد روغن و پروتئين بالا و مواد آنتي‌اكسيدان در غذا، مكمل‌هاي غذايي، دارو و صنعت استفاده مي‌شود. لذا اين پژوهش به‌منظور ارزيابي سامانههاي مختلف تغذيه آلي و زيستي بر عمكرد و اجزاي عملكرد كنجد در شرايط رقابت و عدم رقابت با علف‌هاي هرز انجام شد.
مواد و روش‌ها: آزمايش حاضر در سال 1394 در مزرعه آموزشي و پژوهشي دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي ساري به‌صورت كرت‌هاي خردشده در قالب طرح بلوك كامل تصادفي در سه تكرار اجرا شد؛ كه عامل اصلي رقابت گياه زراعي و علف‌هاي هرز (در دو سطح آلودگي علف هرز و وجين) و عامل فرعي منابع كودي شامل: كود دامي، كود كبوتر، ورمي‌كمپوست، كود زيستي نيتروكارا، كود دامي + كود زيستي، كود كبوتر + كود زيستي، ورمي‌كمپوست + كود زيستي، كود شيميايي اوره و شاهد بودند. علف‌هاي هرز غالب شناسايي شده در مزرعه گاوپنبه (Abutilon theophrassti L.)، سوروف (Echinochloa crusgalli L.)، پنجه مرغي (Cynodon dactylon)، خربزه وحشي (Cucumis melo var. Agrestis) بودند. صفات مورد بررسي در اين آزمايش شامل: عملكرد و اجزاي عملكرد كنجد، تراكم و زيست توده علف‌هاي هرز و همچنين شاخص‌هاي رقابتي بود.
يافته‌ها: نتايج نشان داد كه بالاترين عملكرد دانه در واحد سطح (2992 كيلوگرم در هكتار) در تيمار تلفيقي كود دامي و كود زيستي و همچنين بالاترين شاخص برداشت (44 درصد) در تيمار تلفيقي ورمي‌كمپوست و كود زيستي بدون رقابت با علف‌هاي هرز مشاهده شد؛ درحاليكه، كمترين عملكرد در تيمار شاهد و در شرايط رقابت با علف‌هاي هرز مشاهده گرديد. همچنين تراكم و زيست توده علف‌هاي هرز تحت تاثير منابع نيتروژن نسبت به تيمار شاهد اختلاف معني‌داري را نشان داد. در بررسي توانايي تحمل رقابت (AWC) نتايج نشان داد كه از نظر توانايي تحمل رقابت با علف‌هاي هرز تيمار كود كبوتري بالاترين توانايي رقابت با علف هرز را داشت. قدرت رقابتي بوته كنجدي كه با كود كبوتري تغذيه شده بود نسبت به ساير تيمار‌ها بيشتر بوده و مشاهده شد كه بعد از كود كبوتري، كاربرد تلفيقي كودها با بالا بردن عملكرد گياه كنجد، قدرت رقابتي را نيز افزايش داد.
نتيجه‌گيري: در نهايت با استناد به نتايج حاصل از اين پژوهش مي‌توان اين گونه نتيجه گرفت كه به‌كارگيري تلفيقي كودها ضمن بالا بردن رشد كنجد و نيز نداشتن عواقب سوء زيست محيطي، با كاهش وزن خشك علف‌هاي هرز موجب كاهش خسارت علف هرز و همين‌طور كاهش مصرف علف‌كش گرديده، به همين دليل روش مناسبي براي توليد سالم و پايدار اين گونه محصولات مي‌باشد.
چكيده لاتين :
Background and objectives: Sustainable agriculture, with respecting ecological principles, can increase the efficiency of resources use and provide a longer-term benefit to humans, while providing a balance in the environment. The application of organic fertilizers with a view of replacing or significantly reducing the use of chemical fertilizers increases the quality and quantity of plants yield. Sesame is one of the most important oily and pharmaceutic seeds in agricultural areas, which is due to its high oil and protein content and antioxidant content in food, food supplements, medicine and industry. Therefore, this study was conducted to evaluate the various organic and biological nutrient systems on yield and yield components of sesame under competition and non-competition with weeds.
Materials and method: This experiment was conducted as a split plot in a randomized complete block design in three replications in Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University in 2015. The treatments consisted of: competition between plants and weeds (weedy and weed free) as a main factor, and sub factor was fertilizer sources include sheep manure, pigeon manure, vermicompost fertilizer, bio-fertilizer (Nytrukara), sheep manure + biofertilizers, pigeon manure + biofertilizers, vermicompost + biofertilizer, urea fertilizer and control (no fertilizer). Dominant weeds were identified in the field as velvetleaf (Abutilon theophrassti L.), barnyardgrass (Echinochloa crusgalli L.), bermuda grass (Cynodon dactylon) and wild melon (Cucumis melo var. Agrestis).The studied traits included yield and yield components of sesame, weed density and weed biomass and competitive indices.
Results: The results showed that the highest yield per unit area (2992 kg ha-1) was observed in the integrated treatment of sheep manure and Nytrvkara and the maximum harvest index (44 percent) was in integrated treatment of vermicompost and Nytrvkara in weed free condition, while, the lowest ones was at control in weed infestation. Also, nitrogen sources showed significant differences in weed density and biomass compared to control. In examining the ability to withstand competition (AWC), the results showed that the ability to compete with weeds tolerant, pigeon manure treatment had the highest ability to compete with weeds, while, after a pigeon manure, integrated managements enhance performance, as well as increased competitiveness.
Conclusion: Finally, based on the results of this study, it can be concluded that the combined use of fertilizers, with increasing sesame growth and no environmental side effect, reduces dry weight of weeds, reduces weed damage and also reduces the use of herbicides. So, it is a suitable method for the healthy and sustainable production of these products.
