كليدواژه :
افت عملكرد , اگزاديارژيل , اگزاديازون , علف كش‌ها , گياه سوزي
چكيده فارسي :
سابقه و هدف: گسترش پديده خشكسالي و شوري در كشور و تحمل ارزن به شرايط خشك و شور سبب گسترش كشت ارزن شده است. علف‌هاي هرز يكي از مهمترين عوامل كاهش عملكرد ارزن هستند. بنابراين مديريت مناسب علف‌هاي هرز باعث بهبود عملكرد محصول و افزايش كارآيي نهاده‌هاي مصرفي در آن مي‌شود. كنترل شيميايي علف‌هاي هرز از نظر سهولت در كاربرد و كاهش هزينه‌هاي كارگري همواره مورد توجه بوده است. از سوي ديگر تاكنون تحقيق جامعي در مورد امكان استفاده از علفكشها در كنترل علف‌هاي هرز مزارع ارزن (دم‌روباهي) كشور انجام نشده است. بنابراين هدف از انجام اين تحقيق، بررسي كارآيي چند علف‌كش دو‌منظوره و باريك‌‌برگ‌‌كش با نحوه عمل متفاوت بر روي علف‌هاي هرز مزارع ارزن بود تا علفكشهاي قابل استفاده در اين محصول معرفي و توصيه شوند.
مواد و روش‌ها: به منظور بررسي امكان مصرف پس رويشي علفكشهاي مت‌سولفورون‌متيل+ سولفوسولفورون (توتال® WG) 32 گرم در هكتار، سولفوسولفورون (آپيروس® WG) 95/19 گرم در هكتار، مزوسولفورون+ يدوسولفورون (آتلانتيس® OD) 18 گرم در هكتار، ايزوپروتون+ ديفلوفنيكان (پنتر®SC ) 1100 گرم در هكتار، آنيلوفوس+ اتوكسي‌سولفورون (سان‌رايس‌پلاس® EC) 945 گرم در هكتار، اگزاديارژيل (تاپ‌استار® SC 400) 1200 گرم در هكتار، اگزاديازون (رونستار® EC 25) 1000 گرم در هكتار و باريك‌‌برگ‌‌كش‌هاي فنوكساپروپ‌پي‌اتيل (پوماسوپر® EW%5/7) 2/55 گرم در هكتار، ديكلوفوپ‌متيل (ايلوكسان®EC ) 5/867 گرم در هكتار، پينوكسادن (آكسيال® EC 100) 150 گرم در هكتار، كلودينافوپ (تاپيك® EC 240) 192 گرم در هكتار و پينوكسادن+ كلودينافوپ (تراكسوس® EC) 300 گرم در هكتار (دز علفكشها بر اساس ماده‌‌‌موثره ذكر شده است) در كنترل علف‌هاي هرز در ارزن دم‌روباهي رقم باستان، آزمايشي در قالب طرح بلوكهاي كامل تصادفي با چهار تكرار در مزرعه تحقيقاتي مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي و منابع طبيعي استان خراسان رضوي در ايستگاه تحقيقات طرق مشهد در تابستان سال زراعي 1391 انجام شد.
يافته‌ها: نتايج نشان داد علف‌هاي هرز پهن‌برگ غالب مزرعه ارزن شامل تاج‌خروس (Amaranthus retroflexus L.)، سلمه (Chenopodium album L.) و خرفه (Portulaca oleracea L.) بودند و علف هاي‌هرز باريكبرگ غالب مزرعه شامل چسبك (Setaria viridis (L.) P.Beauv.) و سوروف (Echinocloa crus-galli (L.) P.Beauv.) بودند. تمامي علفكشهاي دو‌منظوره و باريك‌برگ‌كش‌ها، باعث كنترل مناسب علف‌هاي هرز و كاهش معني‌دار تراكم و وزن خشك علف‌هاي هرز پهن‌برگ و باريكبرگ نسبت به شاهد بدون مبارزه شدند. مصرف فنوكساپروپ‌پي‌اتيل، ديكلوفوپ‌متيل، پينوكسادن، كلودينافوپ، پينوكسادن+ كلودينافوپ، مت‌سولفورون‌متيل+ سولفوسولفورون، سولفوسولفورون و مزوسولفورون+ يدوسولفورون به دليل ايجاد خسارت شديد و كاهش معني‌دار عملكرد ارزن توصيه نمي‌شوند.
نتيجه‌گيري: مصرف علفكشهاي دو‌منظوره آنيلوفوس+ اتوكسي‌سولفورون، ايزوپروتون+ ديفلوفنيكان، اگزاديارژيل و اگزاديازون ضمن كنترل مناسب علف‌هاي هرز، باعث افزايش معني‌دار عملكرد نسبت به شاهد بدون مبارزه شدند و بنابراين به‌نظر مي‌رسد مصرف آنها در ارزن قابل توصيه است.
چكيده لاتين :
Background and objectives: Foxtail millet (Setaria italica L.) is cultivated world wide for human and animal consumption. Because of drought and salt tolerance, millets can be cultivated in the areas affected by drought and salt stress conditions in the country. Weeds are the major obstacles in increasing the productivity of millets. Since now, there has been no remarkable research and suitable herbicides available for weed control in foxtail millet fields during the post-emergence stage. In the present study, we investigated the efficacy of some herbicides on weeds grown in the field and their safety on foxtail millet simultanously.
Materials and methods: A field study was conducted to evaluate the efficacy of herbicides for weed control in foxtail millet (Setaria italica L.) in Agricultural and Natural Resources Research and Education Center of Khorasan Razavi Province, in Mashhad in 2012 growing season. The experiment was conducted in a completely randomized block design with four replications. Treatments were consisted of the post emergence application of dual purpose herbicides including: metsulfuron-methyl+ sulfosulfuron (Total® WG) 32 g active ingredient (a i) ha-1, sulfosulfuron (Apirus® WG) 19.95 g a i ha-1, oxadiazon (Ronstar® SC) 1000 g a i ha-1, mesosulfuron+ idosulfuron (Atlantis® OD) l8 g a i ha-1, isoprotron+ diflophenican (Panther® SC) 1100 g a i ha-1, anilofus+ ethoxysulfuron (Sunrice Plus® EC) 945 g a i ha-1, oxadiargyl (Topstar® 30 EC) 1200 g a i ha-1, and grass killers including: fenoxaprop-p-ethyl (Puma Super®) 55.2 g a i ha-1, diclofop-methyl (Illoxan® EC) 867.5 g a i ha-1, pinoxaden (Axial® 100 EC) l50 g a i ha-1, clodinafop (Topik® 240 EC) 192 g a i ha-1, pinoxaden+ clodinafop (Traxos® EC) 300 g a i ha-1 plus hand weeding and weedy checks.
Results: Results showed Amaranthus retroflexus (L.) Chenopodium album (L.), Portulaca oleracea (L.) were dominant broadleaved weed species and Echinocloa crus-galli (L.) P.Beauv. and Setaria viridis (L.) P.Beauv. were dominant narrowleaved weed species in the field. Density and dry matter of dominant weed species were significantly decreased by dual purpose and grass killer herbicides. Because of severe damage on foxtail millet, application of fenoxaprop-p-ethyl, diclofop-methyl, pinoxaden, clodinafop, pinoxaden+ clodinafop, metsulfuron-methyl+ sulfosulfuron, sulfosulfuron, mesosulfuron+ idosulfuron are not recommended to be used for weed control in foxtail millet fields.
Conclusion: Application of oxadiargyl, oxadiazon, isoprotron+ diflophenican, and anilofus+ ethoxysulfuron showed suitable weed control and caused no adverse effect on biological and grain yield of foxtail millet and therefore can be recommended to be used for weed control in foxtail millet fields.
