اثر نسبت‌هاي جايگزيني كشت مخلوط ذرت: سورگوم برعملكرد و اجزاي عملكرد

Effect of replacing ratios of maize: sorghum intercropping on yield and yield components

نظام كشت مخلوط، با افزايش تعداد گونه‌ها در سطح، به‌عنوان يك راه‌حل براي افزايش توليد در كشاورزي پيشرفته پيشنهاد شده است. آزمايشي به-‌صورت طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در 4 تكرار در مزرعه آموزشي پژوهشي پرديس كشاورزي و منابع طبيعي دانشگاه تهران واقع دركرج، در سال زراعي 1394، به‌منظور بررسي عملكرد و اجزاي عملكرد دو گياه ذرت آجيلي (رقم KSC600) و سورگوم علوفه‌اي (رقم پگاه)، در آرايش‌هاي مختلف كشت مخلوط انجام شد. سري كشت مخلوط به‌صورت جايگزيني اعمال شد. تيمارهاي آزمايش شامل كشت خالص سورگوم، تيمارهاي كشت مخلوط 75%ذرت: 25% سورگوم، 50%ذرت: 50%سورگوم، 25%ذرت: 75%سورگوم و كشت خالص ذرت بود. نتايج نشان داد كه تيماركشت خالص سورگوم، بيشترين عملكرد و مقدار علوفه و تيمار كشت مخلوط سورگوم 75% : ذرت25% بالاترين ارتفاع ساقه و تعداد برگ در ساقه را براي سورگوم توليد كردند. در گياه ذرت آجيلي تيمار كشت خالص ذرت، بيشترين عملكرد دانه (8.8 تن در هكتار) و تيمار كشت مخلوط 25%ذرت: 75%سورگوم بالاترين طول بلال (24 سانتي‌متر)، تعداد رديف در بلال (18)، تعداد دانه در ريف (42) و وزن هزاردانه (157گرم) را به‌دست آوردند. از شاخص نسبت برابري زمين LER))، جهت ارزيابي سودمندي كشت مخلوط استفاده شد كه مشخص شد عملكرد تحت تاثير آرايش‌هاي كشت مخلوط قرار گرفته و بيشترين ميزان شاخص برابري زمين LER=1/8 در تيمار 25%ذرت: 75%سورگوم مشاهده گرديد.با توجه به آناليز داده‌هاي آزمايش، كشت مخلوط ذرت: سورگوم در شرايط آب و هوايي كرج نتايج مفيدي به‌دنبال خواهد داشت.

Intercropping system, increasing species number at area, is offered as way to increase production in agriculture. In order to investigate yield and yield components of maize and sorghum at different intercropping pattern, a randomized complete block design with four replications was conducted at the College of Agriculture and Natural Resources of Karaj, University of Tehran during 2014. The plants used in this system were fodder sorghum (Pegah cultivar) and grain maize (KSC600 cultivar). An alternative intercropping system was applied. The treatments consisted of sorghum monoculture, 75% maize: 25% sorghum, 50% maize: 50% sorghum, 25% maize: 75% sorghum and maize monoculture. The results showed that monoculture of sorghum produced the highest yield and intercropping of 75% sorghum: 25% maize produced the highest stem height and number of leaves per stem for sorghum. In maize, monoculture treatment obtained the highest grain yield (8.8 ton/ha) and 25% maize: 75% sorghum intercropping obtained the highest ear length (24 cm), number of rows per ear (18), number of seeds per row (42), and 1000 grain weight (157 g). LER was used to evaluate the efficiency of intercropping. The results showed that the index was affected by intercropping ratios. The highest level of LER = 1.8 was calculated in 25% maize: 75% sorghum. According to experiment data analysis, intercropping of maize: sorghum has useful resuls under Karaj climate.