عملكرد و اجزاي عملكرد گندم ديم تحت تأثير شيب زمين و مقادير مصرف بقاياي گياهي

اطلاعات محدودي درباره تأثير مقدار بقاياي گياهي در جهت‌هاي خاكورزي بر عملكرد گندم (Triticum aestivum L.) در مناطق ديم وجود دارد. پژوهش حاضر با هدف بررسي تأثير سطوح گوناگون بقاياي گندم و جهت خاكورزي بر عملكرد و اجزاي عملكرد گندم ديم رقم سرداري در سال زراعي 95-1394 در منطقه ديم‌خيز زنجان انجام شد. پنج سطح بقاياي گندم (صفر، 25، 50، 75 و 100 درصد پوشش سطح) در دو حالت شخم زمين (در امتداد شيب و روي خطوط تراز) در قالب طرح بلوك‌‌هاي كامل تصادفي در سه تكرار در زميني با شيب 10 درصد، مصرف و با خاك مخلوط شدند. نتايج نشان داد كه عملكرد و اجزاي عملكرد دانه تحت تأثير شيب زمين و بقاياي گندم و نيز برهم‌كنش آنها قرار گرفتند. در خاكورزي روي خطوط تراز، عملكرد دانه (78/1 تن در هكتار)، وزن هزار دانه (26/42 گرم)، وزن كل بقاياي گندم (78/894 كيلوگرم در هكتار) و ارتفاع بوته‌ها (11/55 سانتي‌متر) نسبت به شخم موازي شيب به‌ترتيب به اندازه 32/5، 01/5، 19/16 و 36/1 درصد بيشتر بود. بالاترين عملكرد دانه در جهت خاكورزي روي خطوط تراز با مصرف 75 درصد بقايا (45/2 تن در هكتار) به‌دست آمد كه نسبت به شرايط بدون كاربرد بقايا در شخم موازي شيب، 53 درصد بيشتر بود. بنابراين استفاده از بقاياي گندم و برگرداندن آنها به خاك همراه با خاكورزي روي خطوط تراز پيش از كشت گندم، به‌عنوان روش‌هاي مديريتي مناسب خاك براي دستيابي به عملكرد گندم بيشتر در كشتزارهاي ديم منطقه است.