اثر محلول‌پاشي ساليسيليك اسيد و سلنيوم در مراحل مختلف رشد بر برخي صفات فيزيولوژيك نخود تحت شرايط ديم

به‌منظور بررسي واكنش صفات فيزيولوژيك نخود به محلول‌پاشي ساليسيليك اسيد و سلنيوم در شرايط ديم، آزمايشي به‌صورت اسپليت‌پلات‌فاكتوريل در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در چهار تكرار در سال1393 اجرا شد. عوامل مورد بررسي شامل ساليسيليك اسيد در سه سطح (بدون مصرف، محلول‌پاشي با غلظت‌هاي 100 و 200‌ميلي­گرم در ليتر) و سلنيوم در دو سطح (بدون مصرف و محلول‌پاشي به ميزان 18‌گرم در هكتار در سه مرحله مختلف رشد رويشي، زايشي و رويشي توأم با زايشي) بود. نتايج نشان داد كه با محلول‌پاشي سلنيوم و ساليسيليك اسيد محتواي نسبي آب برگ افزايش يافت. با محلول‌پاشي مقادير مختلف ساليسيليك اسيد محتواي كلروفيلa و كارتنوئيد­ها افزايش و ميزان نشت يوني به‌طور معني‌داري كاهش يافت. محلول‌پاشي سلنيوم محتواي كلروفيلa را نسبت به شاهد افزايش داد. اثر متقابل دوگانه تيمارها نشان داد كه با محلول­پاشي 18‌گرم در هكتار سلنيوم، 100ميلي­گرم در ليتر ساليسيليك اسيد و بدون مصرف سلنيوم و همچنين محلول‌پاشي 200‌ميلي‌‌گرم در ليتر ساليسيليك اسيد و بدون مصرف سلنيوم، محتواي كلروفيلb نسبت به شاهد به­ترتيب 4/26، 4/29 و 3/32‌درصد افزايش نشان داد. با محلول­پاشي تيمارهاي ساليسيليك اسيد و سلنيوم در هر دو مرحله رشد رويشي و زايشي بيشترين شاخص برداشت غلاف و تلاش و بازآوري حاصل شد. نتايج كلي نشان داد با محلول‌پاشي توأم 18‌گرم در هكتار سلنيوم و 100‌ميلي‌گرم در ليتر ساليسيليك اسيد در دو مرحله رويشي و زايشي از طريق بهبود صفات فيزيولوژيكي مي­توان به عملكرد مطلوب در شرايط ديم دست يافت.

Chickpea (Cicer arietinum L.) is one of the important pulse crops in the world. Also it is valued through high protein content in seeds (23.5-28.9%). In Iran, chickpea produced under arid and semi-arid zones and usually chickpea plants during flowering and maturity stages are exposed to increasing water deficit stress. Different methods are existed in agriculture to increase plants tolerance to abiotic and biotic stresses. Seed priming and foliar application by amino acids, proline, glycinebetaine, Salicylic acid as well as zinc, Selenium and Silicon have been considered in recent years. Selenium is not an essential nutrient for plants. Reports showed that selenium could protect the plants under abiotic stresses such as salinity, high temperature and drought. Selenium protected the plants from abiotic stresses by participate in several physiological and biochemical process such as water condition retain, increasing plant pigments and photosynthesis apparatus regulation. Salicylic acid (SA) is a plant-produced nature phenolic compound which plays an important role in the abiotic stresses tolerance. Growth and production of crops will affect by SA application. Several studies showed that salicylic acid application increased the plant tolerant to drought stress. Increasing proteins, photosynthesis pigments and sugars indicated on the role of salicylic acid in increasing the plant resistance to stress. Therefore, this experiment carried out to study the influence of foliar application of salicylic acid and selenium at different growth stages on some physiological traits of chickpea under rainfed condition.