بررسي شكل ‌گيري و خاستگاه سيال‌هاي كانه‌ساز در رگه‌هاي سيليسي طلادار نقدوز، استان آذربايجان‌شرقي، شمال‌غرب ايران

Investigation of genesis and fluid origin in Noghduz gold bearing quartz veins, East Azarbaijan Province, northwest of Iran

منطقه اميدبخش طلاي نقدوز به ‌عنوان بخشي از پهنه فلززايي ارسباران در حدود 20 كيلومتري شرق شهرستان اهر، استان آذربايجان‌شرقي واقع است. سنگ ميزبان كاني‌سازي سنگ­هايي با تركيب آندزيت- تراكي‌آندزيت و با سن ائوسن پسين هستند. پهنه‌هاي دگرساني رخنمون يافته در اين منطقه به ‌طور عمده شامل سيليسي، آرژيلي و پروپيليتي هستند. پيريت كاني سولفيدي عمده درونزاد است كه به ‌مقدار كمتر توسط كالكوپيريت و بورنيت همراهي مي‌شود. مهمترين كاني­ هاي برونزاد در اين منطقه اكسي- هيدروكسيدهاي آهن (هماتيت، ليمونيت و گوتيت) و مالاكيت هستند كه مجموعه كانيايي درونزاد را همراهي مي‌كنند. كانه‌زايي طلا در اين منطقه در رگه-رگچه‌هاي كوارتز- سولفيدي رخ داده است. نتايج ريزدماسنجي ميانبارهاي سيال اوليه دوفازي (L+V) موجود در كاني كوارتز وابسته به كاني‌سازي نشان دهنده تشكيل اين نوع كاني‌سازي در دماي حدود 160 تا 334 درجه سانتي‌گراد از سيالي با شوري پايين (0/53 تا 3/39 درصد وزني معادل نمك طعام) است. حضور برش­هاي گرمابي، شبه ريخت كوارتز پس از كلسيت تيغه‌اي و ميانبارهاي سيال تك‌فاز بخار بيانگر جوشش سيال گرمابي مسئول كانه‌زايي هستند. نتايج بررسي ايزوتوپي گوگرد بر پيريت نشان داد كه مقادير تركيب ايزوتوپي اين عنصر در گستره خاستگاه ماگمايي هستند. همچنين يافته‌هاي ايزوتوپي اكسيژن و هيدروژن نشان مي‌دهند كه آب­هاي جوي سهم عمده‌اي ‌در تشكيل سيال­هاي كانه‌دار در نقدوز داشته‌اند. حضور شواهد ساختي و بافتي به‌همراه اطلاعات ريزدماسنجي ميانبارهاي سيال (شوري و دماي همگن‌شدگي) نشان مي­دهد كه كاني‌سازي طلا در منطقه اكتشافي نقدوز از نوع فراگرمايي است.

The Noghduz prospecting area, as a part of the Arasbaran metallogenic zone is located about 20 km east of Ahar, East-Azarbaijan Province. The mineralization host rocks are andesite-trachy andesite with the age of Late Eocene. The hydrothermal alterations exposed in this area are silicic, argillic, and propylitic. Pyrite is the main hypogene sulfide mineral which is accompanied by lesser amounts of chalcopyrite and bornite. The most important supergene minerals in this area are iron oxyhydroxides (hematite, limonite and goethite) and malachite that accompany the hypogene mineral assemblage. Gold mineralization occurred within quartz-sulfide veins/veinlets in this area. The microthermometric measurements in the primary 2-phase (L+V) fluid inclusions in quartz crystals associated with mineralization indicate that the mineralizing fluids had temperatures and salinities within the range of 160-334°C and 0.53-3.39 wt% NaCl equivalent. respectively. The presence of hydrothermal breccias, pseudomorph of quartz after bladed calcite, and mono-phase gas inclusions are indicative of boiling of the hydrothermal fluids responsible for mineralization. The sulfur isotopic analysis of pyrite shows that the values of isotopic composition of this element is close to the range of magmatic source. Also, the oxygen and hydrogen isotopic data demonstrated that the meteoric waters constituted a great portion of the ore-bearing fluids at Noghduz area. The presence of structural and textural evidence along with fluid inclusion studies (salinity and homogenization temperature) indicate that the gold mineralization at Noghduz area is of epithermal type.