كاربرد شيمي كاني‌ها در تشخيص شرايط تبلور و محيط زمين‌ساختي سنگ‌هاي ديابازيك منطقه ده ظهير (غرب رفسنجان)

Using mineral chemistry for determination of crystallization conditions and tectonic setting of diabasic intrusive rocks from Deh-Zahir Area West of Rafsanjan

در شمال كمربند ماگمايي كرمان و جنوب ­غربي شهرستان رفسنجان (منطقه ده ­ظهير)، تعدادي توده­ نفوذي با تركيب ديابازي بصورت شكل ­هاي نامنظم (قطر بيشينه 8 متر) و همچنين بصورت دايك (به ضخامت بيشينه 4 متر)، به درون سنگ­هاي آندزيتي پورفيري و سنگ­هاي آذرآواري ائوسن نفوذ كرده­اند. بافت­ اين سنگ­ها افيتيك، ساب­افيتيك و پورفيروئيدي است، كاني­هاي اصلي آنها شامل پلاژيوكلاز (بيتونيت)، كلينوپيروكسن (ديوپسيد) و كاني­هاي هاي فرعي تيتانومگنتيت هستند. بر اساس ويژگي­هاي سنگ ­نگاري، حضور برونبوم ­ها و تغييرات تركيبي از مركز به لبه در پيروكسن­ها و پلاژيوكلازها، احتمالاً اين سنگ­ها دستخوش فرايند آميختگي ماگمايي شده ­اند. ارزيابي دما و فشارسنجي در كاني كلينوپيروكسن، دماي 1050 -1200 درجه سانتي­گراد و فشار بيش از kb2 را براي تبلور اين كاني نشان مي­دهد. بر اين اساس مي­توان عمق شروع تبلور كلينوپيروكسن­ ها را 20 كيلومتر در پوسته مياني دانست. طي تبلور كلينوپيروكسن­ هاي موجود در اين سنگ­ها، گريزندگي اكسيژن نيز پايين و فشار بخار آب كمتر از kb10 بوده است. بر اساس شيمي كلينوپيروكسن­ ها، ماگماي اوليه اين سنگ ­ها داراي ماهيت آهكي-قليايي بوده و در جايگاه قوس آتشفشاني تشكيل شده است.

In The northern part of Kerman Volcanic Belt, southwest of Rafsanjan (Deh-Zahir area), a series of diabasic intrusives have intruded into the Eocene andesitic lava flows and pyroclastic rocks. These plutons occur as irregular shaped bodies (up to 8 m in diameter) and dikes (up to 4 m in thicknesses). They show ophitic, sub-ophitic, and porphyritic textures and their major minerals include plagioclase (bytownite), and clinopyroxene (diopside), with titanomagnetite as secondary mineral. Based on The petrographic characteristics, presence of the enclaves and chemical variations from core to rims of the pyroxenes and plagioclases suggest that the parent magmas probably tolerated magma mixing processes. Geothermobarometric studies on the clinopyroxenes indicate a temperature range of 1050-1200oC and pressures of more than 2 kbar. Accordingly, beginning of the clinopyroxenes crystallization can be considered approximately at the depth of 20 Km, i.e. in the middle crust. Furthermore, these evidences show that the oxygen fugacity was low and water vapor pressure was less than 10 kb during the crystallization of clinopyroxenes in the diabase rocks. Based on the chemical compositions of the clinopyroxenes, the primary magmas for these rocks had been calc-alkaline in nature and formed in a volcanic arc setting.