مورفولوژي كرك ها و بررسي تركيبات اسانس در مراحل مختلف تكوين پونه معطر (Mentha pulegium L.)

پونه معطر، گياهي است با نام علمي Mentha pulegium ازخانواده Lamiaceae، گياهان اين تيره شامل حدود 200 سرده و بيش از 4000 گونه گياهي هستند. پونه معطرگياهي با ارزش هاي سودمند تجاري و صنعتي مي باشد و در طب سنتي مصارف متعددي دارد. در اين تحقيق آناليز هاي تشريحي و ريخت شناسي كرك هاي موجود در اين گونه با استفاده از ميكروسكوپ نوري و الكتروني انجام گرفت. به منظور بررسي تركيبات اسانس در دو مرحله رويشي و زايشي نمونه ها جمع آوري و آناليز توسط دستگاه GC, GC/MS انجام گرفت. بررسي هاي ريخت شناسي انجام شده مشخص كردكه اين گونه داراي سه نوع كرك غير غده اي و سه نوع كرك غده اي مي باشد. با استفاده از روش هاي رنگ آميزي حضور تركيباتي نظير تركيبات پكتيكي ليپيدهاي خنثي، تركيبات فنولي، آلكالوئيدها و اسانس در كرك هاي غده اي اين گونه مشخص گرديد. نتايج حاصل از آناليز اسانس در دو مرحله تكويني نشان دهنده حضور تركيبات متنوعي مي باشد از ميان اين تركيبات بيش از 90% اسانس از دو تركيب پولگون و منتون تشكيل شده است. بررسي اسانس بيانگر كاهش ميزان پولگون و افزايش منتون مي باشد. با توجه به كاهش درصد اين دو تركيب و هم چنين حضور تركيبات جديد در فاز زايشي و افزايش تراكم كرك در فاز زايشي به نسبت فاز رويشي گمان بر اين است كه گياه مقداري از انرژي توليد اين تركيبات را براي توليد تركيبات جديد كه فراريت و عطر بيشتري دارند، به مصرف مي رساند و مسير سنتز ترپنوئيدها دستخوش تغيير مي شود

Mentha pulegium is an aromatic plant in the Lamiaceae family. Plants of this family estimated to contain 200 genera with over 4,000 species. M. pulegium is an aromatic plant with high industrial and commercial values.In this study, morphological and anatomical analysis of the trichomes on leaves, sepals, and petals of M. pulegium were carried out using light microscopy and scanning microscopy. The essential oils were obtained using hydrodistillation method and analyzed by Gas Chromatography (GC) and Gas Chromatography Mass Spectrometry (GC/MS). Morphological investigation revealed that these species had three types of non-glandular trichomes and two types of glandular trichomes. Histochemical test demonstrated both of trichomes have a positive reaction to neutral lipids, pectin, alkaloid compounds, phenolic compounds, and terpenoids. The results of oil analysis in different development stages show the presence of several compounds. The composition analysis of the essential oils using GC and GC/MS in vegetative and flowering phases indicated that pulegone and menthone were the major compounds with more than 90% of total oil composition. In mentha pulegium, pulegone amount is reduced from 76.58% to 68.19% and menthone amount is increased from 19.94% to 25.40%.Regarding to the reduction of pulegone and menthone amount from 96.52% to 93.59% and also appearance of new chemical compounds in flowering phase and increasing in trichomes density at this phase, it can be concluded that the plant exchange some amount of energy to produce new compounds with special volatility and fragrance as well as changing the synthesis pathway in trichomes cells.