ارزيابي رقابت‌پذيري اجتماعي و زيست‌محيطي شهري (نمونه موردي: استان‌هاي كشور)

Assessment Competitiveness Social and Environmental of urban (Case study: provinces of the country) Hossein Nazmfar1* nazmfar@uma.ac.ir Ali Eshgi  Saredeh Alavi Accepted: 2016.09.17

زمينه و هدف: در حال حاضر رقابت‌پذيري يك موضوع محوري در سطح دنياست و از آن به‌عنوان وسيله‌اي جهت دست‌يابي به توسعه پايدار ياد مي‌شود. بسياري از پژوهش­گران، رقابت‌پذيري را مساوي با موفقيت در بعد اقتصادي مي‌دانند، اما رقابت‌پذيري شهري بايد از ديدگاه وسيع‌تري مورد بررسي قرار گيرد و بايد علاوه بر ابعاد اقتصادي بر ابعاد غيراقتصادي زندگي شهري نيز تأكيد كند. با توجه به خلأ موجود در اين زمينه پژوهش حاضر با هدف ارزيابي و سطح‌بندي استان‌هاي ايران با تأكيد بر ابعاد اجتماعي و زيست‌محيطي انجام‌شده است. روش بررسي: اين پژوهش با استفاده از 36 شاخص مربوط به بعد اجتماعي و زيست‌محيطي به دنبال ارزيابي رقابت‌پذيري اجتماعي و زيست محيطي شهري با استفاده از روش تصميم‌گيري چندمعياره(MCDM) است. روش تحقيق از نوع توصيفي- تحليلي است. جامعه­ ي آماري تحقيق شامل كليه­ي استان‌هاي كشور در سال 1390 مي‌باشد. براي تجزيه‌وتحليل داده‌ها ابتدا از مدل‌هاي HAW و SAW استفاده‌شد و در نهايت با روش كاندرست ادغام‌ گرديد و به 5 گروه با توان رقابت‌پذيري بسيار بالا، بالا، متوسط و پايين و بسيار پايين تقسيم گرديد. براي پيدا كردن ضريب اهميت هريك از شاخص‌ها از مدل آنتروپي شانون استفاده‌شده است. بحث و نتيجه گيري: نتايج تحقيق بر اساس مدل كاندرست، نشان مي‌دهد كه بين استان‌هاي كشور ازلحاظ برخورداري از شاخص‌هاي اجتماعي و زيست‌محيطي رقابت‌پذيري شهري اختلاف فراواني وجود دارد به طوري كه اختلاف بين استان تهران(رتبه اول) با امتياز 30 و استان سمنان(رتبه آخر) با امتياز 25-، خيلي زياد بوده(55) و اين اختلاف زياد ناشي از عدم تعادل در آمايش سرزمين است. رتبه‌بندي نهايي نشان مي‌دهد كه استان‌هاي تهران، البرز، خوزستان، خراسان جنوبي، اصفهان و خراسان رضوي توان رقابت‌پذيري بسيار بالايي داشته و استان‌هاي كهكيلويه و بويراحمد، اردبيل، يزد، گلستان، چهارمحال بختياري و سمنان از توان رقابت‌پذيري بسيار پاييني برخوردار مي‌باشند

Introduction: Now competitiveness is a central issue in the world and the use of it, as a tool, is mentioned to achieve sustainable development. Many researchers consider the economic competitiveness equals success, but urban competitiveness should be examined from a broader perspective on aspects of economic and non-economic aspects in addition to the stress of urban life. Due to the vacuum in the field of research aimed at evaluating and ranking states are conducted with an emphasis on social and environmental dimensions. Material and Methods: This study uses 36 indicators of social and environmental dimension to urban competitiveness evaluation techniques using multi-criteria decision making (MCDM). Methods the study population consisted of descriptive analysis of all the provinces in 1390. The models used to analyze the data and SAW HAVE eventually integrated Kandrst technique and competitiveness was divided to 5 groups can be very high, high, moderate, low and very low. To find the coefficients of each indicator used is the Shannon entropy. Results and Discussion: Based on Kandrst mode, the provinces terms of social and environmental indicators of urban competitiveness, there are wide differences. So that the difference between Tehran Province (ranked first) with a score of 30 and Semnan (bottom) with a score of 25, was too high (55) and this gap is caused by an imbalance in land use. Final ranking shows that Tehran, Tehran, Khuzestan, Chaharmahal and Bakhtiari, Isfahan and Khorasan Razavi is very high competitiveness and regions in Kohgiluyeh and Boyer, Ardabil, Yazd, Golestan, Semnan Bakhtiari and competitiveness can be very low.