مدل سازي و تحليل مكاني زماني پراكنش ذرات معلق در سطح شهر تهران بر پايه آناليز هاي مكاني در محيط GIS

Modeling and Spatio -Temporal Analysis of the Distribution of Particulate Matter in Tehran City Based on Spatial Analysis in GIS Enviroment

زمينه و هدف: در سال هاي اخير آلاينده ذرات معلق، به ويژه ذرات معلق با قطر كم تر از 2/5 ميكرون شاخص ترين آلاينده شهر تهران بوده است. يكي از مهم ترين اقدامات براي حل مشكل ذرات معلق دست يابي به اطلاعات مناسب راجع به پراكنش و انتشار اين آلاينده ها در دوره هاي زماني مختلف مي باشد، در اين مطالعه هدف، ارايه راهكاري مكان مند براي مدل سازي و تحليل مكاني و زماني پراكنش ذرات معلق بر پايه آناليزهاي GIS اي مي باشد. روش بررسي: در مرحله اول داده هاي دريافتي مربوط به آلاينده هاي PM 2.5 و PM 10 از شركت كنترل كيفيت هواي تهران اخذ و جهت ورود به محيط GIS آماده سازي شد، و در ادامه با بررسي دقت روش هاي مختلف درون يابي، روش IDW به عنوان بهترين روش درون يابي براي تهيه نقشه ميزان غلظت اين آلاينده ها در سطح تهران انتخاب شد. يافته­ ها: با توجه به داده هاي روزانه اين آلاينده ها در سال هاي 93 و 94، نقشه هاي روزانه و ميانگين ماهانه و سالانه غلظت آن ها تهيه گرديد و با توجه به نتايج بدست آمده، تحليل مكاني و زماني پراكنش آلاينده هاي PM 2.5 و PM 10 در شهر تهران انجام شد. بحث و نتيجه گيري: با توجه به بررسي هاي انجام شده مي توان گفت بيش ترين غلظت آلاينده PM 10 در مناطق جنوب غربي و آلاينده PM 2.5 در محدوده شهرري و قسمت هايي از بخش مركزي شهر مشاهده مي شود.

Introduction and objective: Recently, pollutant particles, in particular suspended particles with a diameter of less than 2.5 microns, have been the most common pollutant in Tehran. One of the most important processes to solve the problem of suspended particles is to obtain appropriate information on the distribution of these pollutants at different time periods. The goal of this study is to propose a spatial approach for modeling and analyzing the spatial and temporal distribution of suspended particles based on GIS analyzes. Materials and Methods: At first step, PM 2.5 and PM 10 pollutants was collected from Tehran Air Quality Control Company. Then, the accuracy of different interpolation methods was evaluated. Finally, the IDW method was selected as the best interpolation method for plotting the concentration of these pollutants in Tehran Result: Daily, Monthly average and annual average concentrations map were prepared according to the daily data of these pollutants in the years 93 and 94. As a result, spatial and temporal analysis of distribution of PM 2.5 and PM 10 contaminants in Tehran was made Discussion and conculation: According to the performed study, it can be said that the highest concentration of PM10 pollutants is found in the southwest of the city and the highest concentration of PM 2.5 pollutants is found in Shahr-e-Ray and central part of the city.