پهنه‌بندي خطر سيلاب در رودخانه ايرانشهر با استفاده از مدل‌سازي عددي دوبعدي و GIS

امروزه تهيه نقشه‌هاي پهنه‌بندي سيلاب يكي از اطلاعات پايه و مهم در مطالعات طرح‌هاي عمراني در دنيا محسوب مي‌شود و قبل از هر گونه سرمايه‌گذاري و اجراي طرح‌هاي توسعه، بررسي آن در دستور كار سازمان‌هاي ذيربط قرار دارد. در اين مقاله، پهنه‌بندي سيلاب با استفاده از مدل دوبعدي HEC-RAS و سيستم اطلاعات جغرافيايي (GIS) ‌به‌منظور ارزيابي خطرپذيري طرح احداث ايستگاه راه‌آهن در مجاورت ساحل رودخانه ايرانشهر، در بازه‌اي به طول 2500 متر انجام شده است. استفاده از مدل هيدروليكي دوبعدي در مقايسه با مدل‌هاي يك‌بعدي به‌كار رفته در تحقيقات گذشته، سبب شبيه‌سازي دقيق‌تر الگوي جريان ‌به‌خصوص در مناطق سيلاب‌دشت خواهد شد. در اين مقاله، با توجه نقش مهم توپوگرافي منطقه در اطمينان از دقت محاسبات، از مدل رقومي ارتفاع (DEM) با دقت بسيار بالا (در حدود دو متر) كه از عكس‌هاي هوايي به‌دست آمده، استفاده شده است. بدين‌ترتيب ميزان پيشروي سيلاب، عمق و سرعت جريان را در دوره بازگشت‌هاي مختلف با دقت بالايي است. بر اساس مقايسه پروفيل سطح آب در سيلاب‌هاي با دوره بازگشت 100 و 25 ساله، بيشترين اختلاف تراز سطح آب 5/0 متر بوده است كه اين مسئله با توجه شيب كم منطقه منطقي ‌به‌نظر مي‌آيد. نتايج اين مقاله نشان مي‌دهد كه موقعيت ايستگاه راه‌آهن از نظر ميزان خطرپذيري، در محدوده خطر متوسط و حاشيه سيلاب قرار دارد.