براورد آب مجازي و نياز آبي گياهان حاشيه بيابان با استفاده از تصاوير ماهواره‌اي (مطالعه موردي: دشت ورامين)

با توجه به تغييرات اقليم و تأثيرات آن بر نياز آبي گياهان و منابع آبي به‌ويژه در مناطق گرم و خشك، براورد دقيق ميزان تبخير و تعرق به‌منظور مديريت كشاورزي و آبياري اهميت ويژه‌اي پيدا كرده است. در اين پژوهش سعي شده است با شناخت وضعيت پوشش‌گياهي در حاشيه مناطق بياباني دشت ورامين به‌ويژه اراضي كشاورزي با كشت مختلط، ميزان تبخير و تعرق واقعي پوشش‌گياهي و نياز آبي آنها مشخص شود. اين پژوهش به بررسي رابطه بالقوه ميان تبخير و تعرق پوشش‌گياهي اراضي كشاورزي ناهمگن و شاخص‌ پوشش‌گياهي با استفاده از تكنيك سنجش از دور در اراضي كشاورزي دشت ورامين مي‌پردازد. مجموعه تصاوير ماهواره‌اي لندست 7 در فصول متوالي سال‌هاي 2013 و 2014 براي تعيين ميزان سبزينگي استفاده شد. به‌منظور پردازش تصاوير از جمله تصحيحات هندسي، تصحيحات اتمسفري و تهيه نقشه‌هاي NDVI، نرم‌افزار ENVI به‌كار گرفته شد. علاوه‌بر اين، اطلاعات آب‌وهوايي و پوشش ‌گياهي دشت ورامين جمع‌آوري‌شده و نرخ تبخير و تعرق واقعي پوشش‌گياهي در منطقه مورد مطالعه، با استفاده از روش فائو- پنمن- مانتيث در نرم‌افزار CropWat براورد شد. درنهايت، رابطه ميان NDVI برگرفته از تصاوير ماهواره‌اي و ميزان تبخير و تعرق تخمين زده شده به روش فائو 56 بررسي شد. نتايج، حاكي از همبستگي قوي مثبت ميان تبخير و تعرق پوشش‌گياهي اراضي كشاورزي ناهمگن و NDVI بوده است. در واقع، با برقراري رابطه رياضي ميان اين دو متغير مي‌توان ميزان تبخير و تعرق واقعي پوشش‌گياهي را بدون نياز به اندازه‌گيري‌هاي زميني به‌دست آورد، همچنين مشخص شد كه NDVI برگرفته از سنجش از دور مي‌تواند شاخص كارامدي براي بررسي وضعيت پوشش‌گياهي و تخمين نياز آبي گياهان اراضي كشاورزي حاشيه بيابان باشد.