مدل‌سازي پراكنش و پيش‌بيني رويشگاه بالقوه گونه سرخدار (Taxus baccata L.) در جنگل‌هاي هيركاني ايران‌

Modeling the potential habitat of English yew (Taxus baccata L.) in the Hyrcanian forests of Iran

در اين پژوهش با بهره­ گيري از چهار روش مدل‌سازي متداول در ارزيابي رويشگاه بالقوه گونه‌ها (مدل‌هاي خطي و جمعي تعميم‌يافته، درخت طبقه ­بندي و جنگل تصادفي) و نقشه متغيرهاي زيست‌اقليمي و توپوگرافي، نقشه مطلوبيت رويشگاه گونه سرخدار در جنگل‌هاي هيركاني تهيه شد. ارزيابي مدل‌ها با استفاده از معيار AUC (GLM=863/0، GAM=871/0، CTA=781/0 و RF=922/0) نشان داد كه مدل جنگل تصادفي داراي بهترين عملكرد است كه در آن، درصد شيب مهم‌ترين و شاخص تابش خورشيدي كم‌اهميت‌ترين متغيرها هستند. اين پژوهش نشان داد كه احتمال حضور گونه سرخدار در منطقه مورد بررسي از شيب 30 درصد به بعد بيشتر مي‌شود و بعدازآن ثابت مي‌ماند. در شرايط كنوني، مساحت رويشگاه‌هاي مطلوب و بالقوه براي گونه سرخدار در حدود 5/10 درصد منطقه مورد بررسي را دربر مي‌گيرد. نتايج اين پژوهش نشان مي­دهد كه در حال حاضر و شرايط اقليمي كنوني، قسمت­هاي شرقي و مركزي جنگل‌هاي شمال ايران پتانسيل بالاتري براي حضور گونه سرخدار دارند كه اين امر به مديريت، احيا و حفاظت از اين گونه با ارزش كمك خواهد كرد.

In this study, using four commonly used modeling methods for assessing the potential habitat of yew species (generalized linear and additive models, classification and regression tree and random forest) and maps of the bioclimatic and topographic, the suitability map of the yew species in Hyrcanian forests was prepared. The evaluation of models by using AUC criterion (GLM=0.863, GAM=0.871, CTA=0.781, and RF=0.922) showed that the random forest model has the best performance in which slope percentage and solar radiation index are the most and least important variables, respectively. The present study showed that the presence probability of yew species in relation to slope percentage in the study area increases from 30% and then levels off. In the current conditions, the area of suitable habitats for yew species is about 10.5% of the studied area. The results of this research indicated that in the current climatic conditions, the suitable areas for presence of yew species are in east and center of the study area that will help to manage, protect and restore the habitats of this invaluable species.