خسارت برف بر گونه‌هاي درختي و ارتباط آن با متغيرهاي فيزيوگرافي در جنگل‌هاي ارتفاعات پايين هيركاني

برف يكي از عوامل محيطي است كه تأثير آن بر تركيب و ساختار جنگل‌هاي هيركاني كمتر بررسي شده است. در پاييز 1395، برف سنگيني در سري ليرسرا نوشهر بارش كرد كه به توده‌هاي جنگلي خسارت زد. آسيب‌هاي ناشي از اين پديده با استفاده از 70 قطعه‌‌نمونه 40 ×40 متري كه از روش تصادفي- منظم با شبكه 200×150 متر به‌دست آمده بودند، بررسي شد. در هر قطعه‌نمونه، همه درختان سالم و نوع و مشخصات آسيب به درختان ديگر ثبت شد. براساس نتايج، 9 درصد از درختان در اثر برف خسارت ‌ديده بودند. بيشترين خسارت مربوط ‌به شكستگي از تنه و ريشه‌كني و كمترين خسارت مربوط به خميدگي از ارتفاع كنده بود. بيشترين خسارت در گونه توسكا (22 درصد كل پايه‌هاي اين‌ گونه) و ممرز مشاهده شد و گونه‌هاي پلت و خرمندي آسيب كمتري ديده بودند. گونه‌هاي توسكا، ممرز، انجيلي و بلندمازو بيشتر دچار شكستگي شده‌ بودند، در حالي‌كه شمشاد بيشتر ريشه‌كن و شيردار بيشتر دچار خميدگي شده بود. آسيب در طبقه ارتفاعي كمتر از 200 متر به‌طور معني‌داري از دو طبقه بالاتر بيشتر بود. اختلاف خسارت برف به درختان در بين طبقه‌هاي مختلف شيب معني‌دار نبود، اما در بين جهت‌هاي جغرافيايي، بيشترين آسيب در دامنه‌هاي شمالي مشاهده شد . متغير ارتفاع بر آسيب‌ديدگي گونه‌هاي ممرز و توسكا و متغير جهت بر آسيب‌ديدگي گونه‌هاي ممرز، شيردار و نمدار اثرگذار بود. بيشترين آسيب در طبقه‌هاي قطري 20 تا 30 سانتي‌متري رخ داده بود كه نشان مي‌دهد درختاني كه نتيجه برش‌هاي پناهي دهه‌هاي 60 و 70 شمسي بوده و هم‌اكنون در مرحله تير و تيرك هستند، آسيب‌پذيري زيادي در برابر برف دارند.