بررسي درجه تركيب‌پذيري ارقام قديم و جديد گندم با گياه روغني كلزا در سري‌هاي كشت مخلوط افزايشي

اين مطالعه با هدف بررسي اثرات كشت مخلوط ارقام جديد و قديم گندم با كلزا به صورت سري‌هاي افزايشي بر عملكرد، كارايي مصرف نور و نسبت برابري زمين به صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سـه تكـرار در مزرعـه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشـگاه فردوسـي مشـهد در دو سـال زراعـي 94-1393 و 95-1394 اجرا شد. عامل اول شامل ارقام گندم (قديمي: روشن و طبسي) و (جديد: سيروان و پارسي) و عامل دوم نسبت‌هاي كشت مخلوط افزايشي گندم با كلزا (100:0، 100:25، 100:50، 100:75، 100:100 و0:100 درصد) بود. تراكم دو گياه گندم و كلزا به ترتيب 400 و 20 بوته در متر مربع بود. نتايج نشان داد بيشترين عملكرد و اجزاي عملكرد گندم بجز وزن هزار دانه در كشت خالص بود و با افزايش نسبت كلزا به 75 درصد كاهش معني‌داري در عملكرد دانه و بيولوژيك گندم مشاهده شد. عملكرد دانه ارقام جديد گندم در مقايسه با رقم قديمي طبسي افزايش معني‌داري نشان داد؛ در حالي‌كه عملكرد بيولوژيك تحت تاثير رقم قرار نگرفت. در حضور رقم جديد سيروان عملكرد دانه و بيولوژيك و كارايي مصرف نور كلزا افزايش معني‌داري با ساير ارقام داشت. بيشترين نسبت برابري زمين كل در نسبت كشت 25 درصد كلزا با 41/1 محاسبه گرديد كه با ساير نسبت‌ها تفاوت معني‌داري داشت. به طور كلي، با توجه به اين آزمايش بنظر مي‌رسد كه ارقام جديد نسبت به ارقام قديم گندم قابليت تركيب‌پذيري بيشتري با كلزا داشته و عملكرد در ارقام جديد بيشتر بوده اما كارايي مصرف نور و نسبت برابري زمين تفاوت معني‌داري را نشان نداد.