بررسي جوانه‌زني بذر و تغييرات فيتوشيميايي دو توده گل گاوزبان ايراني (Echium amuenum Fisch & C.A.Mey) تحت تاثير منطقه كشت

Seed germination and phytochemical variations of two Iranian borage (Echium amuenum Fisch & C.A.Mey) under the influence of cultivation location

گل گاو زبان (Echium amoenum) از مهمترين گياهان تيره Boragicaceae است. به منظور تعيين مناسب‌ترين روش براي شكستن خواب بذر، تحقيق حاضر در قالب دو آزمايش انجام شد. آزمايش اول با بذور دو جمعيت­ گل گاوزبان جمع آوري شده از مشهد و جواهرده در قالب آزمايش فاكتوريل با 3 تكرار انجام شد. تيمارهاي پيش رويشي استفاده شده در اين تحقيق عبارتند از: تيمار بذور مرطوب شده در دماي 4 درجه سانتي‌گراد به‌مدت 7، 14 و 21 روز متوالي در دماي يخچال، تيمار بذور با اسيد جيبرليك 500 پي­پي­ام به مدت 24 ساعت و تيمار بذور با اسيد سولفوريك 50 درصد به مدت 10 دقيقه. آزمايش دوم در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي در مكان و زمان در دو فصل زراعي با چهار تكرار، با استفاده از دو توده به صورت همزمان در گرگان و مشهد كشت شد تا اثر اقليم بر خصوصيات كمي و كيفي گل مورد بررسي قرار گيرد. نتايج نشان داد كه خواب بذر گل گاوزبان ايراني از نوع فيزيولوژيك است، زيرا بيشترين درصد جوانه­ زني بذرها در اثر اعمال تيمار پيش سرماي مرطوب در 7 روز به دست آمد. مقايسه توده­ هاي مذكور در دو منطقه نشان داد كه عملكرد گل و ميزان متابوليت ­هاي ثانويه (آنتوسيانين، فعاليت آنتي ­اكسيداني، فنل و فلاونوئيد) گياهان كشت شده در مشهد نسبت به گرگان مطلوب­ تر بود. لذا با توجه به مقاومت نسبي گياه به كم آب پيشنهاد مي­ گردد كه گسترش كشت اين گياه در خراسان رضوي مورد ارزيابي بيشتري قرار گيرد. همچنين پيش تيمار 7 روز سرما دهي مرطوب براي تسهيل و يكنواختي جوانه زني پيشنهاد مي­‌گردد.

Iranianborage (Echium amoenum) is one of the most important plants of Boragicaceae. In order to determine the most suitable method of overcoming seed dormancy of this plant, the present study was conducted in two different experiments. The first experiment was carried out using seeds collected from Mashhad and Javaherdeh based on a factorial study with three replications. Pretreatments were seed treatment at 4° C for 7, 14, and 21 consecutive days under refrigerated temperature, seed treatment with 500 ppm gibberellic acid for 24 hours, and seed treatment with 50% sulfuric acid for 10 minutes. The second experiment was conducted in a randomized complete block design in time and location in two years and two locations of Gorgan and Mashhad. The experiment was carried out to evaluate the effect of climate on quantitative and qualitative characteristics of the flower. Results showed that Iranian borage seed has physiological dormancy since the maximum seed germination percentage was obtained by applying pre-cooling treatments in 7 days. Comparison of the two locations revealed more favorable flower yield and secondary metabolite accumulation (anthocyanin, antioxidant, phenol and flavonoid) in plants cultivated in Mashhad region. Therefore, due to the relative resistance of the plant to water deficit, the cultivation of this plant in Mashhad is suggested to be further evaluated. Also, pre-treatment of 7 days of moist chilling is also recommended to facilitate the germination uniformity.