تهيه نقشه قابليت مرتع داري اراضي با استفاده از روش هاي ارزيابي چند معياره با ريسك و جبران متفاوت (مطالعه موردي: زير حوضه پلاسجان)

Producing Rangeland Capability Map Using Multi Criteria Evaluation Methods in Different Risk and Trade-off Levels (Case study: Plasjan Sub-Basin)

زمينه و هدف: مراتع، اكوسيستم مهم با كاركردهاي متنوع در سرزمين هستند كه در معرض تخريب قرار دارند. هدف از اين تحقيق، ارزيابي و تعيين مناطق با قابليت، براي انجام فعاليت هاي مرتع داري زير حوضه آبخيز پلاسجان مي باشد. روش تحقيق: با انجام مرور منابع و به روش دلفي، معيارها، زير معيارها و محدوديت هاي مطالعه، تعيين گرديد. وزن معيارها به روش تحليل سلسله مراتبي (AHP) محاسبه و نقشه لايه ها با استفاده توابع متناسب فازي، استاندارد شدند. قابليت مرتع داري منطقه با استفاده از ارزيابي چند معياره (MCE) و با مدل هاي تركيب خطي وزن دار (WLC) و ميانگين گيري وزن دار مرتب شده (OWA) با ريسك و قابليت جبران متوسط مشخص گرديد. يافته ها: نقشه قابليت مرتع داري اراضي در شش طبقه با قابليت خيلي زياد تا بدون قابليت تهيه شد. در نقشه تهيه شده با استفاده از مدلWLC، 69249 و در مدل OWA، 54589 هكتار به مناطق با قابليت خيلي زياد مرتع داري تخصيص داده شد. مراتع كم تراكم در مدل WLC و OWA با 22981 و 19187 هكتار در طبقه با قابليت خيلي زياد، بيش ترين پتانسيل براي انجام فعاليت هاي مرتع داري موثر را دارند. بحث و نتيجه گيري: نتايج اين مطالعه نشان داد مدل WLC به دليل مقدار جبران بيش تر در مقايسه با مدل تعريف شده OWA سطح بيش تري از منطقه را به طبقات قابليت زياد و خيلي زياد اختصاص داده است كه با كاركرد اصلي براي ذخيره آب و دامداري، سازگار است. اين تحقيق اهميت معيارهايي مانند خصوصيات گياهان مرتعي، شكل زمين و خاك را براي تعيين مناطق با قابليت مرتع داري را نشان داد.