اثر كاربرد دوده‌ي كربن و ضايعات مو بر غلظت عناصر سنگين و عملكرد گياه كاهو و اسفناج تحت تأثيرآبياري با آب آلوده

استفاده از فاضلاب و پساب شهري و صنعتي (به عنوان آبهاي با كيفيت كمتر براي كشاورزي) مي‌تواند منجر به تجمع تدريجي برخي از عناصر سنگين در خاك شود كه با ورود به زنجيره غذايي ميتوانند سلامت موجودات زنده را تهديد كنند. با توجه به هزينه‌هاي گزاف پاكسازي‌هاي فيزيكي، استفاده از روشهايي كه باعث كاهش اثرات آلودگيهاي موجود در محيط ميشوند، منطقيتر به نظر ميرسد. به همين منظور آزمايشي گلداني در قالب فاكتوريل در طرح پايه كاملاً تصادفي با 3 تيمار دوده‌يكربن و ضايعات مو (هر كدام در دو سطح صفر و سه درصد وزني به عنوان جاذب) و آب آبياري (در دو سطح آلوده و غيرآلوده) با استفاده از گياه كاهو و اسفناج در 3 تكرار (در مجموع 36 نمونه) اجرا گرديد. نتايج نشان داد استفاده از آب آلوده باعث كاهش معنيدار شاخصهاي رشدي هر دو گياه گرديد كه اين ميزان كاهش با كاربرد جاذبها محدود مي‌شود. استفاده از دوده‌ي كربن و ضايعات مو باعث كاهش غلظت سرب گياه اسفناج به ترتيب به ميزان 58 و 25 درصد گرديد كه در مورد گياه كاهو كاهش 54 درصدي در ميزان سرب با بكارگيري دوده‌ي كربن مشاهده گرديد. مقايسه تأثير جاذبها نشان داد در مورد گياه اسفناج، دوده‌ي كربن غلظت كادميوم گياه را 76 درصد كاهش داد كه اين مقدار در مورد گياه كاهو 69 درصد مي‌باشد. اثر ضايعات مو بر مقدار كادميوم در هردو گياه غيرمعني‌دار بود. بنابراين دوده‌يكربن بيشترين مقدار جذب سطحي فلزات را داشته و لذا مؤثرتر از ضايعات مو در كاهش اثرات منفي آنها عمل كرده است.