كليدواژه :
دوره بازگشت , كريجينگ , كوكريجينگ , مدل‌هاي قطعي , همگني
چكيده فارسي :
هدف اين پژوهش، انتخاب مناسب‌ترين روش درون‌يابي براي برآورد تغييرات مكاني بارش روزانه در حوضه آتشگاه اردبيل مي‌باشد. براي اين منظور، از آمار 9 ايستگاه باران سنجي آب منطقه‌اي استان اردبيل استفاده گرديد. پس از انجام آزمون‌هاي همگني و استقلال داده‌ها، روشهاي درون‌يابي كريجينگ و كوكريجينگ جهاني با مدل برازش دايره‌اي، كروي، نمايي، گوسي و نرمال و همچنين روشهاي عكس فاصله وزني، تابع شعاع محور، تخمينگر عام و تخمين گر موضعي با استفاده از نرم‌افزار ArcGIS مورد ارزيابي قرار گرفتند. به منظور مقايسه و ارزيابي روشهاي استفاده شده، از معيارهاي آماري Mean ، RMS، ASE، MS و RMSS استفاده شد. در هر روش به كمترين خطاي آماري، كمترين رتبه و به بيشترين خطا، بيشترين رتبه اختصاص داده شد و جمع رتبه‌ها جهت مقايسه مورد استفاده قرار گرفت. نتايج نشان داد كه روش كوكريجينگ جهاني با مدل برازش دايره‌اي، با كسب حداقل رتبه، مناسب‌ترين روش درون‌يابي بارش براي دوره بازگشت 2 ساله و روش كوكريجينگ جهاني با مدل برازش نرمال، با كسب پايين‌ترين رتبه، مناسب‌ترين روش درون‌يابي بارش روزانه براي دوره هاي بازگشت 5، 10، 25، 50 و 100 مي باشد. مقدار متوسط وزني حداكثر بارش روزانه حوضه آبخيز آتشگاه براي دوره هاي بازگشت 2، 5، 10، 25، 50 و 100 ساله به ترتيب، 37/5، 48/19، 51/49، 53/32، 54/14 و 57/69 ميلي متر تعيين شد.
چكيده لاتين :
The aim of this study was selecting the most suitable interpolation method to estimate the spatial variation of maximum daily rainfall at the Atashgah basin, Ardabil. For this purpose, data of 9 rainfall gauge stations of Ardabil Province Water Regional Company were used. Homogeneity and independence of data were tested. Universal and ordinary Kriging and Cokriging interpolation methods were evaluated by circular, spherical, exponential and Gaussian regression models and Inverse Distance Weighting (IDW), Radial Basis Function (RBF), General and local estimators using Arc GIS software. To compare and evaluate the mentioned methods, statistical parameters of Mean, RMS, ASE, MS and RMSS were used. In each method, the lowest rank was devoted to the lowest statistical error and the highest rank was devoted to the highest statistical error, and then sum of the ranks was used to compare the interpolation methods. Results showed that, in the case of 2 years return period, ordinary Cokriging by circular regression model and for 5, 10, 25, 50 and 100 years return periods, ordinary Cokriging by Gaussian regression model, with the lowest ranks, were the most suitable interpolation methods in estimation of spatial variation of maximum daily rainfall. The weighted average of the maximum daily rainfall of Atashgah basin for the return periods of 2, 5, 10, 25, 50 and 100 years were determined equal to 37.5, 48.19, 49.41, 53.32, 54.14 and 57.69 mm, respectively.
