كليدواژه :
اسيد سالسيليك , باباآدم , كم آبياري , كيتوزان , موسيلاژ
چكيده فارسي :
اسيد سالسيلك و كيتوزان مقاومت در برابر خشكي را با استفاده از مكانيسم هاي مختلف افزايش مي دهند. به همين منظور آزمايش مزرعه اي در رابطه با تأثير كاربرد كيتوزان و اسيد سالسيليك بر صفات مورفولوژي و فيزيولوژي در گياه دارويي باباآدم در شرايط تنش خشكي به صورت كرت هاي خردشده در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با چهار تكرار در دو سال 1396 و 1397 در ايستگاه تحقيقاتي دانشگاه پيام نور اصفهان اجرا شد. تيمارهاي آزمايش شامل عامل اصلي آبياري در سه سطح، آبياري پس از 40، 60 و 80 درصد تخليه رطوبتي قابل دسترس (I3-I1) و عامل فرعي محلول پاشي در چهار سطح، عدم محلول پاشي، محلول پاشي كيتوزان 5 گرم بر ليتر، محلول پاشي اسيد سالسيليك 1 ميلي گرم بر ليتر و كاربرد توام آنها (S1-S4) بودند. نتايج نشان داد كه تشديد كم آبي ميزان موسيلاژ، فعاليت آنزيم هاي آنتي اكسيدان و گونه هاي واكنشي اكسيژن در گياه باباآدم را نسبت به عدم تنشI1، افزايش داد. ميزان موسيلاژ ريشه افزايش 61 و 110 درصدي را در تيمار I2 وI3 در مقايسه با تيمار I1، بدون در نظر گرفتن محلول پاشي نشان داد. همچنين كاربرد كيتوزان و اسيد سالسيليك اثرات منفي كم آبي را بر پارامترهاي تبادل گازي، محتوي كلروفيل، جذب عناصر غذايي و وضعيت آبي گياه را كاهش داد. مقدار فتوسنتز خالص در گياه باباآدم در تيمار محلول پاشي S2-S4 در مقايسه با تيمار عدم محلول پاشي S1 بدون توجه به تيمارهاي آبياري را بطور متوسط به ترتيب 1/9، 2/9 و 2/4 ميكرومول دي اكسيدكربن در مترمربع در ثانيه افزايش داد. بنابراين ميتوان نتيجه گيري كرد كه كاربرد اسيد ساليسيليك و كيتوزان به طور موثري باعث افزايش كارايي گياه باباآدم در تنش خشكي شد.
چكيده لاتين :
Salicylic acid and chitosan improve the plants’ resistance against drought stress through various mechanisms. To date, no information is available about the simultaneous effect of drought stress, chitosan, and salicylic acid onthe biochemical and physiological responses of burdock (Arctium lappa L.) plant. Therefore, a field experiment was conducted in a split plot form based on randomized complete block design with four replicates at the experimental farm of the Agriculture Faculty of Payame Noor University in Isfahan, during two successive years (2017-2018). Treatments included irrigation as the main factor at three levels (40%, 60%, and 80% hereafter called I1, I2 and I3, respectively), based on a predefined level of maximum allowable depletion of the threshold of available soil water, and four levels of foliar applications as the subplots (control, 5 g/liter of chitosan, 1 mg/liter of salicylic acid, and combined application of salicylic acid and chitosan hereafter called S1, S2, S3, and S4, respectively). Results indicated that the reduction of irrigation water, I2 and I3 treatments, compared to I1 treatment increased the activity of antioxidant enzymes, the content of reactive oxygen species, and content of mucilage in burdock plant. The mucilage content in root showed an increase by 61%, and 110% in I2 and I3, respectively, in comparison with I1 regardless of foliar applications. Also, application of chitosan and salicylic acid led to improved chlorophyll content, gas exchange parameters, plant water status, and the uptake of nutrients. Burdock photosynthesis rate was higher in S2-S4 than S1 regardless of irrigation levels (on the average 1.9, 2.9, and 2.4 μmol CO2 m-2 s-1, respectively). It is therefore suggested that application of chitosan and salicylic acid could be effective in growing burdock under drought stress.
