پديد آورندگان :
نادري، لادن داﻧﺸﮕﺎه زﻧﺠﺎن - داﻧﺸﮑﺪه ﮐﺸﺎورزي - ﮔﺮوه ﺗﺮوﯾﺞ، ارﺗﺒﺎﻃﺎت و ﺗﻮﺳﻌﻪ روﺳﺘﺎﯾﯽ ، زﻧﺠﺎن، اﯾﺮان , ﮐﺮﻣﯽ دﻫﮑﺮدي، اﺳﻤﺎﻋﯿﻞ داﻧﺸﮕﺎه زﻧﺠﺎن - داﻧﺸﮑﺪه ﮐﺸﺎورزي - ﮔﺮوه ﺗﺮوﯾﺞ، ارﺗﺒﺎﻃﺎت و ﺗﻮﺳﻌﻪ روﺳﺘﺎﯾﯽ ، زﻧﺠﺎن، اﯾﺮان
كليدواژه :
احداث سد , راهبرد معيشت , جوامع محلي , بحران آب
چكيده فارسي :
بسياري از كشورها جمعيت روبه افزايش دارند و با كمبود جدي آب مواجه هستند و تأمين و توزيع آب متناسب با تقاضاي آن‌ها نيست. احداث سدها از راهكارهاي اساسي جهت مديريت چالش كمبود آب در دهه‌هاي اخير است، اما اين راهبرد مي‌تواند پيامدهاي منفي اجتماعي، اقتصادي و زيست محيطي به همراه داشته باشد. هدف اين مقاله بررسي ديدگاه خانوارهاي محلي پيرامون پيامدهاي احتمالي حاصل از احداث سد بهشت‌آباد بر راهبردهاي معيشت كشاورزي و غيركشاورزي آن‌هاست. اين پژوهش پيمايشي در جوامع روستايي و شهري واقع در حوزه مبدا و محل احداث سد، يعني حوزه آبخيز بهشت‌آباد در استان چهارمحال و بختياري صورت گرفت. در اين مطالعه با استفاده از روش نمونه‌گيري چند مرحله‌اي 200 خانوار از 3514 خانوار منطقه انتخاب شدند و داده‌ها با استفاده از پرسش‌نامه و مصاحبه ساختاريافته گردآوري گرديدند. از ديد جوامع محلي احداث سد بهشت‌آباد باعث تخريب دارايي‌هاي فيزيكي كشاورزي و غيركشاورزي و افزايش آسيب‌پذيري معيشت آن‌ها خواهد شد كه اين امر خود سبب افزايش مهاجرت، تغيير فرهنگ محلي، روي آوردن خانوارها به مشاغل كاذب و فروپاشي خانوارها بر اثر مهاجرت اجباري محلي خواهد شد. اين ديدگاه به طور معني‌داري تحت تأثير داشتن شغل كشاورزي و خدماتي خانوار، ميزان اراضي خانوار، تعداد دام سبك و سنگين، سن و ميزان تحصيلات بود. اين پژوهش نشان داد از ديد جوامع محلي و شهري در صورت احداث سد دارايي‌هاي فيزيكي كشاورزي و غيركشاورزي آسيب ديده و مشاغل مربوط به آن‌ها از بين خواهد رفت، هرچند ممكن است برخي مشاغل وابسته به صنعت و خدمات نيز به وجود آيد؛ بنابراين قبل از احداث سد، سياست‌گذاران و برنامه‌ريزان بايد امكان‌سنجي و تأمل بيشتري صورت گيرد تا پيامدهاي ناگواري پس از آن به وجود نيايد.
چكيده لاتين :
Abstract
Many nations with an increasing population face a serious shortage of water and the supply and distribution of water is not proportional to their demand. The construction of dams is one of the main mechanisms undertaken by policy makers for managing the challenge of water scarcity in recent decades, but this strategy can lead to negative social, economic and environmental consequences. The purpose of this paper is to investigate the views of local households regarding the possible consequences of the construction of the Beheshtabad dam on their agricultural and non-agricultural livelihood strategies. This survey was carried out in the origin basin and the area of the dam establishement, the Beheshtakad Watershed located in the Chaharmahal and Bakhtiari Province of Iran. A sample of 200 out of 3514 households was selected using a multi stage sampling technique and the data were collected through structured interviews utilizing a questionnaire. From the perspective of the households in local communities, the construction of the Beheshtabad dam would lead to destroying their agricultural and non-agricultural physical assets and increasing their livelihoods' vulnerability, which can cause increased migration, local culture change, turning households into illicit jobs, and the collapse of households due to displacement or forced rural-urban migration. Their view was significantly influenced by households' having agriculture and service occupation, their land area, their number of small or large animals, and household heads' age and education. This research showed that from the view of local rural and urban communities, if the dam is constructed, their physical assets would be damaged and their jobs would be destroyed, though a few new jobs related to industry and service may be created. This implies that policy makers and planning programmers need to reconsider the necessity, possibility and consequences of establishing this dam, before any decision on it.
