كليدواژه :
آسيـب‌پذيري , شـهر شيراز , فـرايند تحليل سلسله مراتبي , پـدافند غيـرعامل , منـاطق شـهر
چكيده فارسي :
يكي از اهداف مهم شهرسازي تأمين ايمني و امنيت ساكنان شهر است. ايمني‌بخشي به شهر جهت حفاظت از شهروندان و دارايي همگاني و خصوصي در برابر بلاياي طبيعي و غيرطبيعي با اتخاذ روش‌هاي نوين ضرورتي است كه در همه سطوح مطرح است. بـا توجـه به قرارداشـتن كاربري‌هـاي حياتـي، هر يك از مناطق شهر از اهميــت بســياري برخــوردار است؛ بنابراين برنامه‌ريـزي جهـت كاهـش خسـارات ايجـاد ايمني و پايـداري نســبي شــهرها از اقدامـات مهم برنامه‌ريـزي‌شـهري است. بر همين اساس پدافند غيرعامل از اهميت ويژه‌اي در سياست‌گذاري‌ها برخوردار است؛آن‌چه بحران جنگ و بلايا را در شهرها به يك فاجعه تبديل مي‌كند در بسياري از موارد ناكارآمدي وضعيت شهرسازي از منظر ملاحظات پدافندي است؛ بنابراين ارزيابي آسيب‌پذيري و تدوين راهكارهاي مناسب جهت كاهش خسارات ضروري است. مورد پژوهشي مطالعه حاضر منطقه 2 از مناطق 10گانه شهرداري شيراز است. در اين پژوهش منطقه دو به منطقه‌هايي تقسيم‌بندي شده و با بررسي 14 شاخص موثر در ميزان آسيب‌پذيري بافت شهرها با استفاده از تكنيك فرايند تحليل سلسله مراتبي و سيستم اطلاعات جغرافيايي ميزان آسيب‌پذيري نواحي منطقه 2 در سه دسته‌بندي كم،متوسط و زياد تعيين گرديده است. يافته‌ها حاكي از آن است كه 7.2% و 43.7% و 49.08% از منطقه 2 به ترتيب در پهنه‌هاي خطر كم، متوسط و زياد كه نواحي 6 و 13 در پهنه خطر كم، نواحي 1، 4، 5، 7، 10 و 12 در پهنه متوسط و همچنين نواحي 2، 3، 8، 9، 11 و 14 در پهنه خطر زياد قرار دارند و بر همين مبنا اولويت‌هاي برنامه‌ريزي و مديريت بحران براساس ملاحظات ساختاري شهر و ميزان آسيب‌پذيري مناطق ارائه شده است.
چكيده لاتين :
One of the most important goals of urbanization is providing safety and security for its inhabitants. So, the safety of the city to protect citizens as well as public and private property against natural and abnormal disasters by adopting new methods, is necessary at all levels. Cities as gathering centers of physical and human capitals are often the target of enemies. Due to the presence of vital land uses in the city, each region is important hence, the planning to reduce damages, create safety and related sustainability there, is one of the most important actions. Accordingly, passive defense is important in policy making as well. In many cases, converting the crisis of war and disasters into tragedy is the inefficiency of urbanism condition from the defensive point of view. Therefore, it is essential to assess the vulnerability and create appropriate solutions to reduce such damages. The case study, here, is the second municipal area of Shiraz, which in this research is divided into zones, after studying 14 effective indexes of urban texture’s vulnerability. Using the analytical hierarchy process (AHP) and geographic information system (GIS), the vulnerability level of the second city area has been determined as: low, medium and high. The research findings show that 7.2%, 43.7% and 49.08% of the second area were in low, medium and high risk zones, respectively. Areas 6 and 13 in low risk zones, Areas 1, 4, 5, 7, 10 and 12 in the middle zone, as well as Areas 2, 3, 8, 9, 11 and 14, are in high risk zone. Priorities of planning and the crisis management are provided taking into account the structural consideration of the city and its level of vulnerability.
