بررسي اثر هورمون هاي سيتوكينين و جيبرلين بر ويژگي هاي جوانه زني و فعاليت آنزيم هاي آنتي اكسيداني در بذور ارقام ذرت زوال يافته (Zea mays L. )

The study of the effects of cytokinin and gibberellin on germination characteristics and antioxidant enzymes activity in deteriorated seeds of corn cultivars (Zea mays L.)

زوال بذر بسيار با اهميت است. به منظور بررسي اثر هورمون هاي گياهي بر ويژگي هاي جوانه زني و فعاليت آنزيم هاي آنتي اكسيدانت بذور فرسوده ذرت آزمايشي در سال 1398 در آزمايشگاه بذر گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشكده علوم زراعي و دامي دانشگاه تهران انجام گرفت. اين تحقيق به صورت آزمايش فاكتوريل در قالب طرح كاملا تصادفي با چهار تكرار انجام شد. تيمارهاي آزمايش شامل عامل رقم در دو سطح (رقم 704 و رقم 260)، عامل پيري زودرس در 4 سطح (0، 5، 10 و 15 روز) و عامل هورمون در دو سطح (هورمون جيبرلين و هورمون سيتوكينين) بودند. زوال بذر سبب كاهش شاخص هاي جوانه زني و كاهش فعاليت آنزيم هاي آنتي اكسيدانت پراكسيداز و كاتالاز شد. تيمار بذرهاي زوال يافته با هورمون هاي سيتوكينين و جيبرلين سبب افزايش فعاليت آنزيم هاي آنتي اكسيدان شد. هورمون سيتوكينين نسبت به هورمون جيبرلين اثربيشتري بر افزايش فعاليت آنزيم هاي آنتي اكسيدان در بذرهاي زوال يافته داشت. نتايج نشان داد كه بنيه ضعيف بذر سبب كاهش فعاليت آنزيم ها مي شود و هورمون هاي گياهي مي تواند به عنوان يك رهيافت زراعي سبب جبران خسارت در بذرهاي با بنيه پايين استفاده شود. همچنين طبق نتايج بدست آمده رقم 704 با بنيه بالاتر فعاليت آنزيمي بيشتري را نسبت به رقم 260 نشان داد.

Deterioration of seed is one of the vigor reducing factors limiting seed germination. Determination of factors affecting seed deterioration is important. In order to determine the effect of plant hormones on germination characteristics and antioxidant enzymes activities of deteriorated corn seeds an experiment was carried out at seed and biotechnology laboratories of College of Agriculture, Tehran University in 2019. The study was designed with a factorial experiment based on completely randomized design (CRD) with four replications. The experiment treatments included varieties at 2 levels (704 single cross hybrid and 260 single cross hybrid), accelerated aging at 4 levels (0, 5, 10, and 15 day), and hormones at 2 levels (gibberellin and cytokinin). Seed deterioration reduced germination indexes and peroxidase and catalase enzymes activity. Treatment of deteriorated seeds with cytokinin and gibberellin increased antioxidant enzymes activities. Cytokinin was more effective than gibberellin in increasing the activities of antioxidant enzymes in deteriorated seeds. Results indicated that low seed vigor decreased the activity of enzymes and plant hormones as an agronomy solution compensated for the loss in low vigor seeds. Also, cultivar 704, with a higher vigor indicated amore enzyme activity than cultivar260.