عنوان مقاله :
ژئوترمومتري و فوگاسيته اكسيژن كاني هاي اكسيدي آهن-تيتانيوم در آنومالي درگز، جنوب شرق كهنوج
عنوان به زبان ديگر :
Fe-Ti Oxide Minerals Geothermometry and Oxygen Fugacity at the Dar Gaz Anomaly, Kahnuj
پديد آورندگان :
كريمي شهركي، بهروز مركز تحقيقات فرآوري مواد معدني ايران، قزوين , قاسمي سياني، مجيد دانشگاه خوارزمي تهران - دانشكده علوم زمين - گروه ژئوشيمي، تهران , قلي زاده، كاظم مركز تحقيقات فرآوري مواد معدني ايران، قزوين
كليدواژه :
كمپلكس افيوليتي كهنوج , آنومالي درگز , اكسيدهاي آهن - تيتان , ژئوترمومتري , فوگاسيته اكسيژن
چكيده فارسي :
در جنوب شرق ايران، كانسارهاي مگنتيت حاوي تيتان و واناديوم همراه با سنگ هاي گابرو در كمپلكس افيوليتي كهنوج رخ داده است. پژوهش هاي كانه نگاري آشكار كرد كه كانه هاي اوليه و ثانويه كانسنگ شامل تيتانومگنتيت، ايلمنيت، هماتيت، گوتيت، مارتيت، پيريت، كالكوپيريت، پيروتيت و كاني هاي سيليكاته (پلاژيوكلاز، پيروكسن، هورنبلند، اليوين، فلدسپار آلكالن) است. بافت هاي داربستي - ساندويچي و هم رشدي هاي ايلمنيت - تيتانومگنتيت در نتيجه ي اكسيداسيون مگنتيت غني از تيتانيوم اوليه در دماهاي مختلف تشكيل شده است. تجزيه ي شيميايي نقطه اي نشان داد كه ايلمنيت و تيتانومگنتيت به ترتيب داراي 46/51 تا 52/68 و 4/00 تا 19/71 درصد وزني اكسيد تيتانيوم و 1/00 تا 2/98 و 0/00 تا 1/74 درصد وزني اكسيد واناديوم است. مقدار مول اولواسپينل (Fe2TiO4) در تيتانومگنيتت در محدوده ي 4/58 تا 56/89 درصد وزني و تيغه هاي ايلمنيت داراي ضخامت هاي مختلف است و مقدار مول ايلمنيت در تركيب ايلمنيت نوع يك، دو و سه به ترتيب برابر 88/23 تا 93/94، 93/04 تا 99/80 و 99/09 تا 99/93 درصد است. تركيب جفت كاني تيتانومگنتيت و ايلمنيت هم رشد با هم (تيپ دوم) در نمودار دما/فوگاسيته اكسيژن نشان داده شده است. جفت كاني هاي تيتانومگنتيت و ايلمنيت محدوده ي دماي سردشدن بين 551 تا 830 درجه ي سانتي گراد و فوگاسيته اكسيژن بين 21/61- تا 23/97- را نشان مي دهند. جفت كاني هاي تيتانومگنتيت و ايلمنيت كانسار درگز در اطراف منحني بافر كوارتز - فاياليت - مگنتيت براي فشارهاي كم تر از 1/5 كيلوبار پراكنده مي شوند.
چكيده لاتين :
In the southeast of Iran, titaniferous magnetite deposits associated with the gabbro rocks occur in Kahnuj ophiolitic complex. Mineraloghraphy studies have revealed the primary and secondary ore mineral consist of titanomagnetite, ilmenite, hematite, goethite, martite, pyrite, chalcopyrite, pyrrhotite and silicate minerals (plagioclase, pyroxene, hornblende, olivine, alkali feldspar). Trellis-sandwich textures and ilmenite-titanomagnetite intergrowths are resulted from oxidation of former Ti-rich magnetite at different temperatures. Chemical analyses show that the ilmenite and magnetite (titanomagnetite) contains 46.51 to 52.68 and 4.00 to 19.71 wt.% TiO2 and 1.00 to 2.98 and 0.00 to 1.74 wt.% V2O3, respectively. The ulvöspinel (Mol % Usp) (Fe2TiO4) in titanomagnetite shows a composition ranging from 4.58 to 56.87 wt.%, and ilmenite lamellae are varying thickness and ilmenite type 1 to 3 contain of 88.23 to 93.94, 93.04 to 99.80 and 99.09 to 99.73 wt.% of the ilmenite (Mol % Ilm), respectively. Compositions of intergrowth Tm-Ilm pairs (type 2) were plotted on T/fO2 diagrams. The Tm-Ilm pairs show varying degrees of re-equilibration to subsolidus temperatures (551 to 830°C) and fO2 (-21.6 to -23.97). The Tm-Ilm pairs from Dar Gaz cluster around the QFM buffer curve for 1.5 kbar total pressure.
عنوان نشريه :
علوم زمين خوارزمي