بررسي تطبيقي الگوهاي مديريت رشد شهري در كلان‌شهرشيراز

Comparative Study of Urban Growth Management Policies in the City of Shiraz

رشد روزافزون جمعيت در كلان شهرها باعث گسترش افسارگسيخته شهرها و پراكنده رويي شده است كه در نقطه مقابل رشد هوشمند و توسعه درون زا قرار دارد. شهر شيراز داراي 1700 هكتار بافت فرسوده و ناكارآمد و حدود 450 هكتار اراضي باير و رها شده در داخل شهر است. وسعت اين مقدار از بافت هاي نيازمند توجه، لزوم به كار گيري توسعه درونزا و ابزارهاي دستيابي به آن را نمايان مي سازد. هدف اين پژوهش بررسي تطبيقي سياست هاي مديريت رشد شهري (سياست هاي بيروني مديريت رشد و سياست هاي دروني مديريت رشد) جهت شناسايي بهترين سياست دروني مديريت رشد در شهر شيراز مي باشد. بدين منظور در پژوهش از تركيب مدل هاي تاپسيس و فرآيند تحليل سلسله مراتبي (AHP-TOPSIS) استفاده شده و تعيين امتيازها با استفاده از روش نمونه گيري متوالي و نظرسنجي خبرگان در قالب مدل دلفي دومرحله اي و با استفاده از نظرات 17 نفر از كارشناسان و مديران شهري شيراز بوده است. نتايج نشان مي دهد كه سياست هاي بيروني مديريت رشد به علت تاثير كلان و گستردگي مساحت تحت تاثير به طور كل از اولويت بالاتري براي مديريت شهري برخوردار است. مانند: ايجاد كمربند سبز شهري (0.69)، اعمال محدوده رشد شهري (0.69) كه هر دو رتبه دوم و محدوده خدمات شهري (0.63) كه رتبه سوم اولويت را كسب كرده اند و در مرحله بعد سياست هاي دروني مديريت رشد قرار دارند كه تاثيرگذار ترين آنها، تنظيم مجدد زمين (0.75) با رتبه اول مي باشد و ساير سياست هاي دروني مديريت رشد نظير طرح هاي جامع الزام آور، انتقال و خريد حق توسعه، مشوق هاي تراكمي و افزايش مسكن، همكاري ها و توافقات درون محلي و برنامه ريزي اشتراكي، هزينه تاثير توسعه و مقررات هم زمان و ماليات ويژه و ابزار تامين مالي در رتبه هاي چهارم به بعد قرار دارند.

Rapid population growth in metropolises has led to the expansion of urban sprawl; this results in urban expansion which is in contrast to Smart Growth and Infill Development. The city of Shiraz has 1700 hectares of worn and inefficient texture and about 450 hectares of Brownfield inside the city. The extent of this amount of land requires using Infill Development and its means of achieving it. Accordingly, the purpose of this research is adaptively to investigate urban growth management policies for introducing appropriate growth management policies and identify the best internal urban growth management policy in Shiraz. To this end, aAHP-TOPSIS model has been used and the scores were determined using a Sequential sampling method in a two-step Delphi model using the views of 17 experts and managers of Shiraz city. The results show that the generally external urban growth management policies due to the immense impact and extension of the affected area has a higher priority for urban management, such as Urban Green Belt (0.69), Urban Growth Boundary (0.69)Which both ranked second and Urban Service Areas with third ranked in priority. In the next step, there are internal external urban growth management policies, the most influential of which is Land Readjustment (0.75) and ranking first, Followed by other growth internal management policies such as, Mandatory Comprehensive Plans, Transfer/Purchase of Development Rights, Density Bonuses and Inclusionary Housing Provisions, Inter-Local and Joint-Planning Agreement, Concurrency Provisions and Development Impact Fees and Special Tax/Financing Tools in the fourth place onwards.