پديد آورندگان :
اسدي، علي اكبر سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي استان زنجان , ولي زاده، مصطفي دانشگاه تبريز - گروه به نژادي و بيوتكنولوژي گياهي , محمدي، ابوالقاسم دانشگاه تبريز - گروه به نژادي و بيوتكنولوژي گياهي , خدارحمي، منوپهر سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي كرج
كليدواژه :
همبستگي , گندم , تنش كمبود آب , تجزيه عليت , تجزيه رگرسيون
چكيده فارسي :
به منظور بررسي روابط بين صفات زراعي و مورفولوژيكي موثر بر عملكرد گندم، دو ژنوتيپ گندم والدي Gasspard و لاين DN11 به همراه نسل‌هاي حاصل از تلاقي اين دو والد (F1، F2، خانواده هاي F3، BC1 و BC2) در قالب طرح آزمايشي بلوكهاي كامل تصادفي در سه تكرار در دو شرايط نرمال و تنش كمبود آب انتهاي فصل و دو سال زراعي متوالي در مزرعه پژوهشي پژوهشكده كشاورزي هسته‌اي كرج مورد بررسي قرار گرفت. تجزيه رگرسيون گام به گام نشان داد كه صفت عملكرد كاه اولين صفتي بود كه وارد مدل شد و به تنهايي به ترتيب 46 و 65 درصد از تغييرات عملكرد دانه تك بوته را در شرايط نرمال و تنش كمبود آب توجيه نمود، پس از اين صفت در شرايط نرمال صفات تعداد دانه در سنبله، وزن 100 دانه، تعداد پنجه و تعداد سنبله بيشترين تأثير را در عملكرد دانه داشت و در مجموع حدود 78% از كل تغييرات عملكرد دانه تك بوته را توجيه نمودند. در شرايط تنش نيز صفات تعداد دانه در سنبله، تعداد سنبله، وزن 100 دانه و تعداد روز تا رسيدگي فيزيولوژيك 92 درصد از تغييرات عملكرد دانه تك بوته را توجيه كردند. نتايج تجزيه عليت نشان داد كه در شرايط نرمال صفات وزن 100 دانه، تعداد دانه در سنبله، تعداد پنجه، عملكرد كاه و تعداد سنبله و در شرايط تنش كمبود آب انتهاي فصل صفات تعداد سنبله، تعداد دانه در سنبله، وزن 100 دانه و عملكرد كاه به ترتيب بيشترين اثر مستقيم را بر روي عملكرد دانه تك بوته داشتند.
چكيده لاتين :
In order to investigate the relationship between agronomic and morphological traits affecting wheat yield, two genotypes of wheat (Gasspard cultivar and DN11 line), along with generations of crosses (F1, F2, F3, BC1 and BC2), were examined in a randomized complete block design with three replications in normal and water deficit conditions in two consecutive years in the field of Research Institute of Nuclear Agriculture of Karaj. Stepwise regression analysis showed that straw yield was the first trait that entered the model and alone explained 46% and 65% of grain yield per plant in normal and water deficit conditions, respectively. Following this trait, under normal conditions, number of grain per spike, 100 grain weight, number of tiller per plant and number of spikes per plant had the high effect on grain yield per plant, explained about 78% of the total variation. In water deficit condition, the number of grain per spike, number of spikes per plant, 100 grain weight and days to maturity justified 92% of the grain yield per plant. The results of path analysis showed that in normal conditions, 100 grain weight, grain number per spike, tiller number per plant, straw yield and number of spike per plant and in water deficit condition, number of spike per plant, number of grain per spike, 100 grain weight and straw yield had the most direct effect on grain yield per plant.
