تأثير آبياري تكميلي و نانو اكسيد آهن بر محتواي كلروفيل و مؤلفه هاي پر شدن دانه گندم (.Triticunm aestivum L) تحت شرايط ديم

Effects of supplementary irrigation and nano iron oxide on chlorophyll content and grain filling components of wheat (Triticunm aestivum L.) under rain fed condition

محدوديت آبي يكي از مهم‌ترين عوامل غير زيستي است كه مي‌تواند رشد و عملكرد را در مناطق خشك و نيمه‌خشك محدود نمايد. به منظور بررسي تاثير آبياري تكميلي و نانو اكسيد آهن بر محتواي كلروفيل و مولفه‌هاي پر شدن دانه در شرايط ديم، آزمايشي در سال 96-1395 به صورت فاكتوريل در قالب طرح پايه بلوكهاي كامل تصادفي در سه تكرار در ايستگاه تحقيقات كشاورزي اردبيل اجرا شد. فاكتورهاي مورد بررسي شامل سه سطح آبياري (آبياري تكميلي در مرحله چكمه‌دهي، آبياري تكميلي در مرحله سنبله‌دهي و عدم آبياري يا كشت ديم) و كاربرد نانواكسيد آهن در چهار سطح (عدم كاربرد نانو اكسيد آهن به عنوان شاهد و محلول پاشي 0.3، 0.6 و 0.9 گرم در ليتر نانو اكسيد آهن) بود. محلول پاشي با نانواكسيد آهن در دو مرحله از دوره رشدي (مرحله 6-4 برگي و مرحله قبل از چكمه‌اي شدن) انجام شد. نتايج نشان داد كه كاربرد 0.9 گرم در ليتر نانو اكسيد آهن و آبياري تكميلي در مرحله چكمه‌دهي، محتواي كلروفيل a، b، كلروفيل كل و كاروتنوئيد را به ترتيب 16.79، 57.78، 64.32 و 115.21درصد در مقايسه با عدم كاربرد نانو اكسيد آهن در شرايط ديم افزايش داد. همچنين كاربرد 0/9 گرم در ليتر نانو اكسيد آهن و انجام آبياري تكميلي در مرحله چكمه‌دهي، به‌ترتيب موجب افزايش 12.5، 47.36، 16.95، 29.18 و 38.43 درصدي در سرعت پرشدن دانه، وزن تك بذر، طول دوره‌ي پر شدن، دوره موثر پر شدن دانه و عملكرد دانه نسبت به عدم كاربرد نانواكسيد آهن تحت شرايط ديم شد. از اين رو به نظر مي‌رسد كه كاربرد نانواكسيد آهن و آبياري تكميلي مي‌تواند به عنوان يك ابزار مناسب براي افزايش عملكرد و طول دوره پر شدن دانه به كار برده شود.

Water limitation is one of the most important abiotic factors that can limit plant growth and yield particularly in arid and semiarid regions. In order to study the effects of supplementary irrigation and nano iron oxide on chlorophyll content and grain filling components of wheat (Triticum aestivum L.) under rainfed, a factorial experiment was conducted based on randomized complete block design with three replications in Agricultural Research Station of Ardabil in 2016. Factors were included three levels of irrigation (no irrigation as rain fed, supplementary irrigation at heading and booting stages) and foliar application of nano iron oxide in four levels (without nano iron oxide as control, application of 0.3, 0.6 and 0.9 g L-1). Results showed that supplementary irrigation at booting stage and 0.9 g L-1 nano iron oxide increased grain yield, chlorophyll a, b, total chlorophyll and carotenoeids (16.79, 57.78, 64.32 and 115.21 % respectively) in comparison with rain fed and no application of nano iron oxide. Application of 0.9 g L-1 nano iron oxide and supplementary irrigation at booting stage increased grain filling rate, grain weight, grain filling period, effective grain filling period and grain yield (12.5, 47.36, 16.95, 29.18 and 38.43% respectively) in comparison with no application of nano iron oxide under rainfed condition. Generally, it seems that application of nano iron oxide and supplementary irrigation can be as a proper tool for increasing grain yield and grain filling period under rain fed condition