روش آيت الله خويي در توحيد مختلفات

راوياني با اسامي مشترك، همواره در ميان اسناد احاديث شيعه و اهل سنت يافتمي­شوند­؛ اما اينكه كدام‌يك از اين راويان مشترك، داراي يك هويت هستند به بررسي­، پژوهش و گرد­آوري قرائن و شواهد نيازمند است. بحث از وحدت و تعدد عناوين راويان­، از مباحث مورد نياز دانش سند­شناسي است­ و ثمره آن، در جرح‌وتعديل راويان و ميزان اعتبار سند، اثر­گذار است. پژوهش حاضر با استفاده از روش توصيفي‌- تحليلي و با بررسي آراي آيت الله خويي در «معجم رجال الحديث» اين موضوع را به جهت يافتن قواعد اشتراك‌يابي، واكاويده است. ايشان تنها احتمال اتحاد دو عنوان را براي حكم به اتحاد كافي نمي‌داند و همواره بازتاب اتحاد يا تعدد دو عنوان را در طبقه راويان و نيز گزارش­هاي اصول اوليه رجالي جسته است و در اين مسير، به برخي قرائن تمسك كرده است؛ قرايني همچون داراي كتاب همسان بودن، طريق روايي مشترك، اشتراك در شرح حال. از نظر ايشان اختلاف طبقه موجب تعدد راويان و اشتراك طبقه موجب يكي بودن مصداق آن عناوين است مگر در جايي كه راوي آنها قيدي ذكر نموده باشد همچنانكه تعدد عنوان در اصول اوليه رجالي در حكم به تعدد لازم است. آيت الله خويي حكم نهايي را با مطالعه و ارزيابي تك­تك اين قرائن در كنار يكديگر صادر كرده است.