بررسي پايداري عملكرد دانه لاين هاي اميدبخش كلزاي بهاره در مناطق گرم جنوب ايران

Investigation of Stability of Seed Yield in Promising Lines of Spring Oilseed Rape in Southern warm Regions of Iran

ارزيابي سازگاري و پايداري توليد ارقام در شرايط مختلف محيطي در برنامه هاي اصلاحي گياهان زراعي حايز اهميت وي ه ­اي است. به­منظور بررسي پايداري عملكرد دانه لاين­هاي اميدبخش كلزاي بهاره در مناطق گرم جنوب، 17 لاين اميدبخش بهاره كلزا به‌همراه رقم شاهد (RGS003) در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار به ­مدت دو سال طي سال‌هاي زراعي 92-1390 در مناطق دزفول، زابل، برازجان، بهبهان با استفاده از روش تجزيه گرافيكي GGE­ باي­پلات مورد مطالعه قرار گرفتند. نتايج حاصل نشان داد كه بيشترين ميانگين عملكرد دانه در زابل و كمترين آن در برازجان بود. نماي چندضلعي باي­پلات نشان داد كه ژنوتيپG12 پايدارترين ژنوتيپ براي بهبهان و دزفول و ژنوتيپ G14 پايدارترين ژنوتيپ براي برازجان و زابل بود. براساس مختصات محيط متوسط، ژنوتيپ G12 پرمحصول­ ترين و پايدارترين ژنوتيپ در محيط متوسط مورد آزمايش بود. همچنين بر اساس باي­پلات مقايسه كليه ژنوتيپ­ ها با ژنوتيپ ايده­ آل، ژنوتيپG12 به‌عنوان ژنوتيپ پايدار و داراي عملكرد بالا در ميان تمام ژنوتيپ ­ها و محيط ­ها مشخص شد. براساس نمايش ميانگين عملكرد و شاخص پايداري شوكلا و نيز ميانگين عملكرد نسبت به حداكثر و يا شاخص برتري، ژنوتيپ­هاي G12، G14 و G18 نسبت به ساير ژنوتيپ ­ها در تمامي مناطق اقليم گرم جنوب برتر و پايدار بوده و قابل توصيه هستند.

Investigation of Compatibility and stability assessment of plant cultivars under various environments are of particular interests in crop breeding programs. In this study, stability of 17 spring oilseed rape promising lines was evaluated using GGE biplot analysis. The experiments were carried out in warm southern regions (four locations) of Iran in a randomized complete block design with three replications and in two growing seasons. The results of GGE biplot analysis indicated G12 is the most stable genotype in two locations where the G14 is stable in other two locations. However, according to average tester coordinate criteria G12 is the most stable genotype across average test environment representing the highest yielding genotype among all investigated genotypes and environments. Based on the mean yield and Shukla Stability Index, as well as Superiority Index, G12, G14 and G18 genotypes are recommended for all warm regions of the country.