بررسي تاثير سطوح مختلف كود آلي جلبك دريايي بر شاخصه هاي رشد، عملكرد و ميزان اسانس گياه دارويي مرزه (Satureja hortensis L.)

توليد ارگانيك يكي از اركان مهم صنعت گياهان دارويي است و استفاده از كودهاي آلي در اين مبحث بسيار مورد توجه مي­باشد. امروزه عصاره جلبك­هاي دريايي به عنوان يك كود آلي به منظور افزايش عملكرد كمي و كيفي گياهان دارويي و هم­چنين مقاومت به تنش­هاي محيطي استفاده مي­شود. مرزه يكي از گياهان دارويي و ادويه­اي است كه سطح زير كشت بالايي در كشورمان جهت مصارف غذايي و دارويي دارد. به منظور بررسي اثر محلول­پاشي غلظت­هاي مختلف كود آلي جلبك دريايي بر روي شاخصه­هاي رشد، وزن تر و خشك اندام هوايي و ريشه، درصد و عملكرد اسانس گياه مرزه، آزمايشي در قالب طرح بلوك­هاي كامل تصادفي با 4 تيمار و 3 تكرار در مزرعه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشگاه تربيت مدرس در سال 1396 اجرا گرديد. تيمارهاي آزمايش شامل محلول­پاشي سطوح مختلف غلظت كود جلبك دريايي شامل مقادير صفر (شاهد)، 5/2، 5 و 10 ميلي­­ليتر بر ليتر به ميزان سه مرتبه در طول فصل رشد بود. نتايج حاصل از اندازه­گيري­ متغيرهاي رشدي نشان داد كه غلظت­هاي مختلف كود جلبك دريايي استفاده شده در اين آزمايش بر صفات تعداد شاخه­هاي فرعي، وزن خشك اندام‌ هوايي، وزن تر و خشك ريشه، طول و عرض برگ، ارتفاع بوته و شاخص اسپد در سطح احتمال يك درصد تاثير معني­داري داشت. هم­چنين سطوح مختلف كود جلبك دريايي بر صفات وزن تر اندام هوايي، درصد و عملكرد اسانس در سطح احتمال 5 درصد تاثير معني­داري داشت. مقايسه ميانگين­ها نشان داد كه بيشترين مقدار براي صفات تعداد شاخه­هاي فرعي (44/35 عدد در بوته)، طول و عرض برگ (22/43 و 07/8 ميلي­متر)، قطر ساقه (00/5 ميلي­متر)، وزن تر و خشك ريشه (به ترتيب 17/15 و 42/6 گرم)، وزن تر و خشك اندام هوايي بوته (01/181 و 69/37 گرم)، شاخص اسپد (13/48) مربوط به تيمار كاربرد 10 ميلي­ليتر كود جلبك دريايي و كم­ترين آن مربوط به تيمار شاهد بود. هم­چنين بيشترين ارتفاع بوته (66/54 سانتي متر) و درصد و عملكرد اسانس به ترتيب به ميزان 51/2 درصد و 28/6 گرم در متر مربع مربوط به تيمار 5 ميلي­ليتر كود جلبك دريايي بود. به­طور كلي و با در نظر گرفتن نتايج حاصل از اين آزمايش مي­توان عكس­ العمل گياه دارويي مرزه را به كاربرد كود آلي جلبك دريايي به ترتيب در سطوح 5 و 10 ميلي­ليتر در ليتر مثبت ارزيابي نمود و آن را در برنامه توصيه كودي كشاورزان قرار داد.

Organic production is one of the important aspects in the medicinal plants industry and the use of organic fertilizers is very important in this topic Seaweeds are important marine living resources with tremendous commercial applications and many commercial products from seaweed extract are used in agriculture and horticulture. Seaweed extracts can be used in liquid form as a foliar spray, soil drench or in powder and granular forms as soil conditioners and manure. Using seaweed extracts as fertilizers can improve plant productivity, because they contain growth-promoting hormones. Several studies have also shown that the seaweed extracts can suppress plant diseases and insect pests. Nowadays, seaweed extract is used as an organic fertilizer in order to increase the quantitative yield of medicinal plants and also resistance to environmental stresses. Summer savory is one of the medicinal and spice plants that has a high area under cultivation in our country for food and medicine. Various studies on its essential oil had been shown that it contains high amounts of phenolic compounds like Carvacrol, γ-Terpinene, Thymol, p-Cymene, β-Caryophyllene, Linalool, and other terpenoids.