پديد آورندگان :
حميدي، حسن دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي گرگان , رمضانپور، ساناز دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي گرگان - گروه اصلاح نباتات و بيوتكنولوژي , احمدي، مسعود سازمان تحقيقات آموزش و ترويج كشاورزي - مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي و منابع طبيعي خراسان رضوي - بخش تحقيقات چغندرقند، مشهد , سلطانلو، حسن دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي گرگان - گروه اصلاح نباتات و بيوتكنولوژي
كليدواژه :
تنش كم آبياري , ژنوتيپ , عملكرد ريشه , عملكرد قند ناخالص
چكيده فارسي :
اين تحقيق به منظور ارزيابي خصوصيات فيزيولوژيكي تعداد 34 ژنوتيپ چغندرقند (30 لاين S1 گردهافشان به همراه سه رقم شاهد شكوفا، مطهر، پايا و جمعيت اصلاحي اوليه) تحت دو شرايط آبياري نرمال و تنش خشكي در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار در مزرعه تحقيقاتي مركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي خراسان رضوي در سال زراعي 96-1395 انجام شد. آبياري‌ها تا مرحله تنك و وجين (استقرار بوته‌ها) به طور معمول انجام شد. آبياري‌هاي بعدي در شرايط نرمال پس از 90 ميلي‌متر و در شرايط تنش پس از 200 ميلي‌متر تبخير از تشتك تبخير كلاس A صورت گرفت. در اين پژوهش صفاتي از قبيل عملكرد ريشه، درصد قند ناخالص، عملكرد قند ناخالص، كلروفيل، شاخص پوشش گياهي NDVI، شاخص سطح برگ، اختلاف دماي برگ و محيط، محتوي آب نسبي برگ، وزن ويژه برگ، شاخص شادابي، سطح ويژه برگ و نشت الكتروليتي اندازه‌گيري شد. نتايج نشان داد كه تحت هر دو شرايط آبياري در شرايط بدون تنش و تنش خشكي بين ژنوتيپ‌ها از نظر كليه صفات مورد مطالعه اختلاف بسيارمعني‌داري در سطح احتمال يك درصد وجود دارد. نتايج تجزيه واريانس مركب نيز نشان داد كه از نظر اكثر صفات بين ژنوتيپ‌هاي مورد بررسي و رژيم‌هاي مختلف آبياري تفاوت معني‌داري در سطح يك درصد وجود دارد. در شرايط آبياري نرمال، رقم شاهد مطهر و در شرايط تنش خشكي، لاين S1-15 از بيشترين مقدار عملكرد قند ناخالص (به ترتيب 9.09 و 5.10 تن در هكتار) برخوردار بودند. مطالعه ضرايب همبستگي نشان داد كه در شرايط نرمال و تنش، عملكرد ريشه با عملكرد قند ناخالص و شاخص پوشش گياهي NDVI همبستگي مثبت و معني‌داري داشت. در هر دو شرايط آبياري نرمال و تنش خشكي، تجزيه به عامل‌ها منجر به شناسايي چهار عامل گرديد كه به ترتيب 69.55 و 74.75 درصد تغييرات كل را توجيه كردند
نتايج حاصله نشان داد كه لاين S1-15 را كه ازلحاظ اغلب صفات مهم ازجمله عملكرد ريشه و عملكرد قند ناخالص تحت شرايط تنش
در سطح بالايي قرار داشت، ميتوان به عنوان متحمل ترين ژنوتيپ به تنش كم آبياري معرفي كرد.
چكيده لاتين :
The dry and semi-arid climate of the country has become inevitable the cultivation and production of crops under the conditions of environmental stresses (drought, salinity and heat).Crops are show different reactions against these stresses. The occurrence of any of the stresses, or a combination of them, leads to a reduction in production. Sugar beet is one of the plants that tolerates these stresses. The aim of this research was to determine the tolerance of sugar beet S1 pollinator lines to drought stress in field conditions in terms of yield and physiological traits so that based on the results, a model could be presented for better and more effective management of water on farms. Materials and methods This experiment was conducted to evaluate the physiological characteristics of 34 sugar beet genotypes (30 S1 pollinator lines with three controls including Shokoofa, Motahar and Paya and Origin population) under normal irrigation and drought stress conditions in a Randomized Complete Block Design with three replications at experimental field of Khorasan Razavi Agricultural and Natural Resources Research and Education Center in 2016. Irrigation was done routinely up to the thinning and weeding stage. Subsequent irrigations were done after 90 mm and 200 mm evaporation from the class A evaporation pan in non-stress and stress conditions, respectively. In this research, traits such as root yield, sugar content, sugar yield, chlorophyll, Normalized Difference Vegetation Index (NDVI), Leaf Area Index (LAI), Index of difference between the temperature of environment and leaf, leaf relative water content, specific leaf weight, succulence index, specific leaf area and electrolyte leakage were measured. Analysis of variance and estimation of correlations were performed with SAS 9.1 software and also factor analysis was done using Statgraphics 18 software. Results and discussion Results showed that in both conditions (non-stress and drought stress conditions) there are significant different (p≤0.01) between all genotypes for all traits. Combined analysis of variance showed that there was a significant difference (p≤0.01) among studied genotypes and different irrigation regimes in the most traits. In normal irrigation and drought stress conditions, Motahar and S1-15 line had the highest sugar yield (9.09 and 10.5 ton/ha), respectively. Correlation coefficients showed that root yield had a positive and significant correlation with sugar yield and NDVI in normal and stress conditions. In both conditions (non-stress and drought stress conditions), factor analysis led to introduce four main factors which explained 69.55 and 74.75 percent of total variation, respectively. ConclusionsIn general, the results showed that there are considerable variations in yield and physiological traits among the different genotypes of sugar beet due to the potential for drought tolerance in them.
