بررسي الگوهاي همديدي حاكم بر رخداد سيلاب هاي كلان حوضه كارون

Studying the synoptic patterns governing the happening of large flood in karoon basin

زمينه و هدف: بدون شك سيلاب به عنوان يك بلاي طبيعي شناخته شده است. سيل در حقيقت افزايش ارتفاع آب رودخانه و مسيل و بيرون زدن آب از آن و اشغال بخشي از دشت‌هاي حاشيه رودخانه مي‌باشد كه مي‌تواند با غرقاب نمودن منطقه باعث وارد آمدن خسارات بر ساختمان و تاسيسات عمومي شده و تلفات انساني و دامي به همراه داشته باشد در مواردي نيز سيل مي‌تواند ناشي از افزايش سطح آب درياچه و يا دريا باشد كه در اين موارد جريان بادهاي شديد تاثير زيادي خواهد داشت. روش: از اين رو با توجه به اهميت موضوع به بررسي سيلاب­هاي حوضه كارون پرداخته شد و براي تحليل سيلاب­هاي كلان در اين حوضه، از 12 ايستگاه هيدرومتري در بازه زماني 2015-1986 استفاده شد. براي بررسي داده هاي سري زماني، همگني ران تست و نرماليته انجام پذيرفت. سپس براي تعيين زمان تداوم سيل، مقادير مثبت بين دو صفر متوالي مبناي محاسبه قرار گرفت. يافته‌ها: پس از مشخص شدن سيلاب­هاي كلان حوضه كه داراي بيشترين حجم رواناب خروجي از حوضه بودند، داده­هاي جو بالا از مركز ملي پيش بيني­هاي محيطي/علوم جو(NCEP/NCAR) در شبكه­هاي با قدرت تفكيك 2/5 در 2/5 درجه استخراج گرديد. بررسي حاكي از آن بود 4 الگو در رخداد سيلاب­ هاي كلان منطقه دخيل هستند. نتيجه‌گيري: نتايج تحليل ها نشان دادند كه بيشترين فراواني رخداد سيل در منطقه ماه آپريل مي­ باشد. منابع تامين كننده رطوبت منطقه نيز شناسايي شد كه نقش درياي خزر و مديترانه بصورت زوجي و درياي سرخ در انتقال و شارش رطوبت به منطقه مشخص شد.

Background and objective: The flood, undoubtedly, is one of the natural disasters. In fact, flood is rising the water level of river therefore water overflow and occupying the some parts of plains of the riverside that may swamp the region which cause damages to structures and public facilities as well as human and animals fatality. In some cases, the flood could be due to rise the sea and lake level in which the severe winds would have a great impact. Method: Considering the importance of the subject, floods of Karoon basin were considered; 12 hydrometric stations were used for analyzing the floods in the basin during the period of 1986-2015.to study time series data, run test and normality homogeneity have done; then, positive values ​​between the two consecutive zero points were assigned as a calculate base to determine the flood continuity time. Finding: According to identified huge flood basin with the highest runoff volume of basin, high atmospheric data from the National Center for Environmental/Science Forecast (NCEP/NCAR) in 2.5/2.5 resolution networks Degrees were extracted. The study indicates that 4 patterns were involved in the flood happening of the region. Conclusion: The analysis shows that the highest frequency of flood happening in the region is in April. The Caspian Sea and the Mediterranean Sea as a pair and the Red Sea in the transfer of moisture to the region was identified as the humidity sources in the region.