پديد آورندگان :
كريمي، ولي الله سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي، ساري - بخش تحقيقات حفاظت خاك و آبخيزداري - مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي و منابع طبيعي مازندران , اكبري نودهي، داود دانشگاه آزاد اسلامي قائمشهر - گروه آبياري
كليدواژه :
بارندگي ماهانه , شاخص دهك ها , شاخص بارش استاندارد , شاخص درصد نرمال , شاخص خشكسالي موثر
چكيده فارسي :
به منظور پايش و مديريت خشكسالي‌ها با استفاده از شاخص‌هاي مربوطه، 33 ايستگاه هواشناسي متعلق به وزارت نيرو در سطح استان مازندران انتخاب گرديد. سپس داده-هاي موردنياز جمع‌آوري و تجزيه و تحليل آماري آنها انجام شد. با توجه به بررسي و تجزيه و تحليل داده‌هاي در دسترس و بازسازي و تطويل آمار، طول دوره آماري 35 ساله‌ي 1389-1355 به عنوان دوره آماري تحقيق حاضر انتخاب گرديد. سپس شاخص‌هاي خشكسالي بارش استاندارد، درصد نرمال، شاخصZ چيني ، Z چيني اصلاح‌شده، شاخص نمره Z و دهك‌ها در مقياس زماني يكساله در ايستگاههاي مذكور محاسبه شد. براساس آزمون همبستگي، معني دار بودن اين شاخص ها به جز MCZI به صورت دو به دو در تمام ايستگاه‌ها در سطح اعتماد 5 درصد تأييد شده است.شاخص هاي PN ، ZSI و SPIبا داشتن بيشترين ميانگين همبستگي و كمترين انحراف معيار نسبت به ديگر شاخص ها نتايج برتري را ارائه نمودند و در مقابل MCZI با دارا بودن كمترين همبستگي نتايج ضعيفي را نسبت به ديگر شاخص‌ها نشان داده است.بيشترين ميانگين همبستگي بين مقادير بارندگي سالانه و هر يك از شاخص ها به ترتيب متعلق به PN ، ZSI ، SPI ، CZI، DI و MCZI با ضريب تبيين 0/998 ، 0/99 ، 0/986 ، 0/942 ،0/908 و 0/057 مي باشد.نتايج اين تحقيق نشان داد كه براي مطالعه و بررسي وضعيت خشكسالي‌هاي هواشناسي استان مازندران شاخص هاي PN ، ZSI ، SPI شرايط تقريبا يكساني داشته و بر ساير شاخص ها ارجحيت دارند.
چكيده لاتين :
Drought caused by abnormal dry period which its continuation makes unbalance hydrologic system in a region, if some prevention countermeasures are taken against drought, its damages will be declined. In order to Drought monitoring and management by use of some indices, 33 meteorological stations which belongs to ministry of Energy in Mazandaran province were selected. Thus required data were collected and statistically analyzed. To reconstruct and statistical prolongation of incomplete station, differential and ratios method are applied. Run test was used for homogeneity assessment of data. Finally, based on available data analysis, 35 year data series from 1976 to 2000 as a research statistical period was used. Then, drought indices includes Standardized Precipitation Index (SPI), Normal Percentage(PN), Chinese Z(CZI), Modified Chinese Z(MCZI), Z- Score Index(ZSI), Deciles Index(DI) on 1 year time scale in all stations was calculated and related curves were drawn. Based on Correlation test, pair significance of these indices was satisfied at 5% level in all stations. PN, ZSI and SPI with maximum average correlations and least standard errors respect to others, had better results, but MCZI with minimum correlation had the worst results. Maximum correlation between annual precipitation and each one of indices belongs to PN, ZSI, SPI, CZI, DI, MCZI with determination coefficient of 0.998, 0.99, 0.986, 0.942, 0.908 and 0.057 respectively. Results show that for study and investigation of meteorological drought in Mazandaran province, PN, ZSI and SPI indices has the same status and prior to other indices.
