كليدواژه :
پهنه‌بندي خطر سيلاب , AHP , GIS , ايلام , Expert Choice
چكيده فارسي :
گسترش شهرنشيني و تغيير شرايط هيدرولوژيك طبيعي آبراهه‌ها احتمال وقوع سيلاب را افزايش مي‌دهد. تحقيق حاضر جهت پهنه‌بندي خطر سيلاب در محدوده شهر ايلام و تعيين محدوده‌هاي بحراني بافت شهري در برابر سيلاب با استفاده از روش AHP و GIS صورت گرفته است. براي اين منظور پارامترهاي شماره منحني، ارتفاع، فاصله از آبراهه، زمين‌شناسي، كاربري اراضي، جمعيت، شيب، خاكشناسي، تراكم ساختمان، بافت فرسوده و تجمع جريان به عنوان پارامترهاي تأثيرگذار در خطر سيلاب شهر ايلام انتخاب و وزن‌دهي اين پارامترها در محيط نرم‌افزار Expert Choice انجام شد. سپس نتايج حاصل از اين نرم‌افزار به محيط نرم‌افزار GIS منتقل و نقشه پهنه‌بندي خطر سيلاب در محدوده موردنظر تهيه گرديد. نقشه پهنه‌بندي خطر سيلاب نشان مي‌دهد كه مناطق با خيلي خطر كم 0/8درصد، مناطق با خطر كم 8/5 درصد، مناطق با خطر متوسط 49/6 درصد، مناطق با خطر زياد 32/54 درصد و مناطق با خطر خيلي زياد 8/56 درصد از مساحت حوزه آبخيز شهر ايلام را تشكيل مي‌دهند. همچنين ناحيه مركزي شهر بيشترين خطر و احتمال وقوع سيلاب را دارد كه علت اين امر تراكم زياد جمعيت و مناطق مسكوني در اين ناحيه و نزديكي آن به مسيل و تراكم بافت فرسوده و قديمي آن مي‌باشد. ضمناً مؤثرترين عوامل در بروز خطر سيلاب در منطقه مورد مطالعه به ترتيب شامل فاصله از مسيل، ضريب CN، ارتفاع و كاربري اراضي مي باشد كه راهكارهاي مديريتي را بايد با توجه به اين عوامل در نظر گرفت
چكيده لاتين :
Developing urbanization and changing hydrological conditions of natural streams increases the flooding risk. This study tries to do flood hazard zoning in the Ilam city and determine the critical area of the urban regions against flooding by using AHP method and GIS environment. For this purpose, the parameters of the curve number, height, distance from the river, geology, land use, population, slope, soil, building density, worn texture buildings and accumulated flow as effective parameters in flooding hazard in Ilam city selected and of these parameters weighted by using Expert Choice software. The result of the Expert Choice software is transferred to the environment of GIS software and flood hazard map of study area prepared. Results of the study and flood hazard map show that areas with very low-risk, low risk, intermediate-risk, high-risk and very high-risk form the 0.8%, 8.5%, 49.6%, 32.54% and 8.56% of the of Ilam city area, respectively. Also, the central area of the city has the highest risk and the probability of occurrence of the flood due to the high density of population and residential areas in this area and its proximity to the seasonal rivers and old part of the city. Therefore, by examining the results of Expert Choice software, it is possible to identify the most effective factors in the occurrence of flood risk and prioritize them to address management solutions to eliminate or mitigate the effects of these factors.
