راهبرد چرخه عمر محور مفهومي ادعاهاي بين ذينفعان در توافق‌هاي مشاركت عمومي-خصوصي (مطالعه موردي طرح‌هاي آزاد ‌راهي ايران)

Conceptual Strategy of Claims between Stakeholders based on Lifecycle in Public-Private Partnership Agreements Case study in Iran’s Highway Projects

علي‌رغم اين كه دهه گذشته شاهد افزايش ادعا در توافق‌هاي مشاركت عمومي-خصوصي بوده است اما هنوز خلا شناسائي و اجتناب از بروز ادعا بين سرمايه‌پذير و سرمايه‌گذار و تاثير آن‌ بر روي عملكرد وجود دارد. در اين پژوهش تلاش شده است با راهبرد مفهومي چرخه عمر محور، ادعاها از دو ديدگاه سرمايه‌پذير و سرمايه‌گذار و با رويكرد كيفي«بحث‌هاي گروهي كانوني» بررسي شود. جامعه مورد مطالعه شامل بررسي گسترده پيشينه بين المللي و منابع علمي كشور ايران در فاصله سال‌هاي 1991 تا سه ماهه اول 2019 در حوزه‌هاي مرتبط با ادعا، بررسي سه مورد از طرح‌هاي مشاركتي آزادراهي ايران، و مصاحبه با خبرگان گروه كانوني بوده و هم-چنين اعتبار‌سنجي نتايج با روش «زاويه بندي چند‌گانه» ارزيابي شده است. نتايج پژوهش، معيارهاي كليدي در دسته‌بندي فاكتورهاي بروز ادعا را مشخص نموده و نشان داد بررسي دقيق عوامل مي‌تواند به عنوان يك چك‌ليست طرفين را از پتانسيل بهبود مديريت و اجتناب از ادعا در پروژه‌هاي مشاركتي بهره‌مند نمايد.

The last decade has witnessed increasing claims and/or disputes on public– private partnerships project; however, there have been few attempts to identify causes and avoiding of such claim or dispute that effect on partnership performance. The present study tries to consider the claim-related issues and to identify them based on lifecycle approach by "Focal Group Discussions" method in from Iran’s contracting authority and concessioner viewpoints to provide a conseptual strategy that it can be used for contracting parties. Statistical society of this work that have been considerated including compehrensive litrture from 1991 to 2019 (the first quarter), tree Iranian highway projects, and the comments of professional’s interviews, also the validity of results were tested by using "multiple triangulation" method. The results identified the key criteria in the categorization of the factors and showed that categories serves as a checklist for both public and private, by which they can achieve the improved management and claim prevention in their partnerships.