ارزيابي تحمل به شوري كلريد سديم و گروه بندي ژنوتيپ هاي كلزاي بهاره (.Brassica napus L)

Sodium Chloride Salt Tolerance Evaluation and Classification of Spring Rapeseed (Brassica napus L.)

تنش­ هاي غير زيستي مانند شوري از جمله عواملي هستند كه توليدات كشاورزي را به شدت تحت­ تاثير قرار مي ­دهند. به­ منظور بررسي اثر تنش شوري بر برخي صفات مورفولوژيكي و فيزيولوژيكي مرتبط با تحمل به شوري در 22 ژنوتيپ كلزاي بهاره در مرحله رشد رويشي، آزمايشي به صورت كرت­ هاي خرد شده در قالب بلوك­­هاي كامل تصادفي با سه سطح شوري صفر (شاهد)، 150 و 300 ميلي­مولار كلريد سديم با سه تكرار در گلخانه تحقيقاتي دانشگاه تبريز به اجرا درآمد. در اين پژوهش صفات وزن خشك اندام هوايي و ريشه، ارتفاع بوته، ميزان سديم و پتاسيم اندام هوايي و ريشه، نسبت پتاسيم به سديم اندام هوايي و ريشه اندازه ­گيري شد. تنش شوري باعث افزايش معني ­دار ميزان سديم و كاهش صفاتي نظير ارتفاع بوته، وزن خشك اندام هوايي و ريشه، ميزان پتاسيم و نسبت پتاسيم به سديم شد. بين ژنوتيپ­ ها در اكثر صفات تفاوت معني ­دار مشاهده شد كه نشان­ دهنده تنوع بالاي ژنوتيپ ­ها در تحمل به شوري بود. تجزيه خوشه اي منجر به تفكيك ژنوتيپ ها در چهار گروه گرديد. تجزيه و تحليل داده ­ها، مقايسه ميانگين ­ها و تجزيه خوش ه­اي ژنوتيپ ­ها نشان داد كه ژنوتيپ ­هاي SAN-2 و Amica به ترتيب متحمل ­ترين و حساس­ ترين ژنوتيپ ­ها طي مرحله رشد رويشي بودند. لذا مي ­توان از آن­ها براي مكان­ يابي ژن ­هاي درگير در مقاومت به شوري و درك درست سازوكار تحمل به شوري و ژن ­هاي درگير در اين فرآيند استفاده كرد.

Abiotic stresses such as salinity, are factors that severely affects agricultural production. To evaluate the effects of salinity on some morphological and physiological traits related to salt tolerance of 22 genotypes of spring rapeseed cultivars in the vegetative growth stage, an experiment was conducted as a split plot form based on Randomized Complete Blocks Design using levels of salinity: zero (control), 150 and 300 mM sodium chloride with three replications were done in the research greenhouse of Tabriz university. In present study, dry weight of shoot and root, height, Na+ and K+ contents of leaves and roots, K+/Na+ ratios in leaves and roots were measured. Increasing salinity levels have significantly increase Na+ contents of leaves and roots and reduced traits such as height, shoot and root dry weight, K+ contents and K+/Na+ ratios of leaves and roots. Cultivars showed the most significant differences, this shows that high diversity of genotypes in salinity tolerance. Cluster analysis led to the separation of genotypes into four groups. Results showed that SAN-2 was the most tolerant and the Amica was the most sensitive to salt stress during vegetative growth, respectively. Therefore They can be used to identify genes loci determination and understand the mechanisms salt tolerance genes.