تاثير كشت نواري گوجه‌فرنگي و شبدر در كنترل شته جاليز Aphis gossypii Glover

The effect of intercropping of tomato and clover on control of melon aphid, Aphis gossypii Glover

در پژوهش حاضر اثرات تك ­كشتي گوجه­ فرنگي و كشت نواري گوجه­ فرنگي (T)و شبدر (C) در سه نسبت جايگزيني شامل: يك رديف گوجه­ فرنگي و دو رديف شبدر (1T:2C)، دو رديف گوجه ­فرنگي و دو رديف شبدر (2T:2C) و سه رديف گوجه ­فرنگي و دو رديف شبدر (3T:2C) در تراكم شته جاليز Aphis gossypii Glover روي گياه گوجه ­فرنگي، تنوع دشمنان طبيعي آن و نيز عمكلرد هر دو محصول در مزرعه­ آزمايشي در دو سال 1395 و 1396 بررسي شد. در هر دو سال مورد مطالعه، تراكم پوره ­ها و شته ­هاي بالغ­ در تك ­كشتي گوجه ­فرنگي به طور معني ­داري بيشتر از كشت­ هاي نواري بود. در بين كشت ­هاي نواري، كمترين تراكم پوره ­ها و شته ­هاي بالغ­ در سيستم كشت نواري 1T:2C مشاهده شد. در تحقيق حاضر 13 گونه شكارگر از روي گياهان گوجه ­فرنگي آلوده به شته جاليز از مزرعه آزمايشي جمع ­آوري و شناسايي شد. در بين شكارگرها، گونه ­هاي Coccinella septempunctata L.، Episyrphus balteatus DeGeer وChrysoperlla carnea (Stephens) فراواني بيشتري را در هر دو سال مورد مطالعه داشتند. شاخص تنوع شانون (H´) و نيز شاخص يكنواختي پيلو (J´) براي تركيب گونه­ هاي شكارگر در هر سه سيستم كشت نواري به طور معني ­داري بالاتر از تك­ كشتي گوجه­ فرنگي بود. همچنين، در هر سه سيستم­ كشت نواري درصد شته ­هاي پارازيته نسبت به تك ­كشتي به طور معني ­داري بيشتر بود. بالاترين نسبت برابري زمين، LER، (1/28 در سال 1395 و 1/30 در سال 1396) در سيستم كشت نواري 1T:2C مشاهده شد. بنابراين، هر سه الگوي كشت نواري گوجه ­فرنگي با شبدر به خصوص 1T:2C مي­ توانند در برنامه ­هاي مديريت شته جاليز در مزارع گوجه­ فرنگي توصيه شوند.

Background and Objectives The melon aphid, Aphis gossypii Glover, is one of the most important pests of tomato in Iran. This aphid causes severe damage on tomato crop in northern Iran. Materials and Methods Present study was conducted in an experimental field, 0.3 h, in Behshahr region in Mazandaran province based on a randomized completely block design. In this study, the effectiveness of intercropping tomato (T) with clover (C) in the three combinations: (1) one row of tomato with two rows of clover (1T:2C), (2) two rows of tomato with two rows of clover (2T:2C), and (3) three rows of tomato with two rows of clover (3T:2C) along with sole tomato were assessed on the densities of melon aphid, Aphis gossypii Glover, diversity of its natural enemies and yield of both crops in 2016 and 2017. Results The density of nymphs and adults of A. gossypii were significantly higher in sole tomato compared with intercrops. Among intercrops, the lowest density of nymphs and adults of A. gossypii were observed in 1T:2C intercrop. In present study, 13 predator species were collected and identified on aphid-infested plants of tomato in the experimental field. Among the predators, Coccinella septempunctata L., Chrysoperla carnea (Stephens) and Episyrphus balteatus DeGeer had more abundance in the two studied years. The Shannon diversity index (H´) and the Pielou’s evenness index (J´) for composition of predator species were significantly higher in intercrops compared with sole tomato crop. Moreover, more nymphs and adults of A. gossypii were parasitized in all intercrops compared with sole tomato crop in 2016 and 2017. The highest value of land equivalent ratio was found in 1T: 2C (LER = 1.28 in 2016 and 1.30 in 2017) among intercrops in the two cropping seasons. Discussion All the three intercropping patterns of tomato with clover including 1T:2C, 2T:2C and 3T:2C, especially 1T:2C could be recommended in management programs of the melon aphid in tomato fields.